พระอภิธรรมปิฎก วิภังค์ [17.ขุททกวัตถุวิภังค์] 8.อัฏฐกนิทเทส
เพียรเพื่อถึงธรรมที่ยังไม่ถึง เพื่อบรรลุธรรมที่ยังไม่บรรลุ เพื่อทำให้แจ้ง
ธรรมที่ยังไม่ได้ทำให้แจ้ง นี้ชื่อว่ากุสีตวัตถุข้อที่ 7
8. ภิกษุหายไข้แล้วแต่หายยังไม่นาน เธอมีความคิดอย่างนี้ว่า เราหายไข้แล้ว
แต่หายยังไม่นาน กายของเรานั้นยังอ่อนเพลีย ไม่ควรแก่การงาน เอาละ
เรานอนดีกว่า เธอจึงนอน ไม่เริ่มความเพียรเพื่อถึงธรรมที่ยังไม่ถึง เพื่อ
บรรลุธรรมที่ยังไม่บรรลุ เพื่อทำให้แจ้งธรรมที่ยังไม่ได้ทำให้แจ้ง นี้ชื่อว่า
กุสีตวัตถุข้อที่ 8
เหล่านี้ชื่อว่ากุสีตวัตถุ 8
[954] จิตกระทบในโลกธรรม 8 เป็นไฉน
จิตกระทบในโลกธรรม 8 คือ
1. ความยินดีในลาภ 2. ความยินร้ายในความเสื่อมลาภ
3. ความยินดีในยศ 4. ความยินร้ายในความเสื่อมยศ
5. ความยินดีในการสรรเสริญ 6. ความยินร้ายในการนินทา
7. ความยินดีในสุข 8. ความยินร้ายในทุกข์
เหล่านี้ชื่อว่าจิตกระทบในโลกธรรม 8 เหล่านี้
[955] อนริยโวหาร 8 เป็นไฉน
อนริยโวหาร 8 คือ
1. เมื่อไม่เห็น พูดว่าเห็น 2. เมื่อไม่ได้ยิน พูดว่าได้ยิน
3. เมื่อไม่รู้ พูดว่ารู้ 4. เมื่อไม่เข้าใจ พูดว่าเข้าใจ
5. เมื่อเห็น พูดว่าไม่เห็น 6. เมื่อได้ยิน พูดว่าไม่ได้ยิน
7. เมื่อรู้ พูดว่าไม่รู้ 8. เมื่อเข้าใจ พูดว่าไม่เข้าใจ
เหล่านี้ชื่อว่าอนริยโวหาร 8
[956] มิจฉัตตะ 8 เป็นไฉน
มิจฉัตตะ 8 คือ
