พระอภิธรรมปิฎก วิภังค์ [17.ขุททกวัตถุวิภังค์] 1.เอกกนิทเทส
10. ทสกมาติกา
[841] (1) กิเลสวัตถุ (สิ่งก่อความเศร้าหมอง) 10 (966)
(2) อาฆาตวัตถุ (สิ่งก่อความอาฆาต) 10 (967)
(3) อกุศลกรรมบถ (ทางแห่งอกุศลกรรม) 10 (968)
(4) สังโยชน์ (กิเลสที่ประกอบสัตว์ไว้ในภพ) 10 (969)
(5) มิจฉัตตะ (ความเห็นผิด) 10 (970)
(6) มิจฉาทิฏฐิมีวัตถุ (ความเห็นผิดมี 10 อย่าง) 10 (971)
(7) อันตัคคาหิกทิฏฐิมีวัตถุ (ความเห็นที่ยึดเอาที่สุดมี 10 อย่าง) 10
(972)
ทสกมาติกา จบ
[842] ตัณหาวิจริตอาศัยอายตนะภายใน 18 อาศัยอายตนะภายนอก 18
รวมเข้าด้วยกันเป็นตัณหาวิจริต 36
ตัณหาวิจริตที่เป็นอดีต 36 ที่เป็นอนาคต 36 ที่เป็นปัจจุบัน 36 รวม
เข้าด้วยกันเป็นตัณหาวิจริต 108 ด้วยประการฉะนี้
ทิฏฐิ 62 พระผู้มีพระภาคได้ตรัสไว้ในพรหมชาลสูตร
มาติกา จบ
1. เอกกนิทเทส
[843] บรรดาเอกกมาติกาเหล่านั้น ชาติมทะ เป็นไฉน
ความเมา กิริยาที่เมา ภาวะที่เมา ความถือตัว กิริยาที่ถือตัว ภาวะที่ถือตัว
ความลำพองตน ความทะนงตน ความเชิดชูตนเป็นดุจธง ความเห่อเหิม ความที่
จิตต้องการเชิดชูตนเป็นดุจธงเพราะอาศัยชาติ นี้เรียกว่า ชาติมทะ (1)
พระอภิธรรมปิฎก วิภังค์ [17.ขุททกวัตถุวิภังค์] 1.เอกกนิทเทส
[844] โคตตมทะ เป็นไฉน
ความเมา ฯลฯ ความที่จิตต้องการเชิดชูตนเป็นดุจธงเพราะอาศัยโคตร นี้
เรียกว่า โคตตมทะ (2)
อาโรคยมทะ เป็นไฉน
ความเมา ฯลฯ ความที่จิตต้องการเชิดชูตนเป็นดุจธงเพราะอาศัยความไม่มีโรค
นี้เรียกว่า อาโรคยมทะ (3)
โยพพนมทะ เป็นไฉน
ความเมา ฯลฯ ความที่จิตต้องการเชิดชูตนเป็นดุจธงเพราะอาศัยความเป็น
หนุ่มเป็นสาว นี้เรียกว่า โยพพนมทะ (4)
ชีวิตมทะ เป็นไฉน
ความเมา ฯลฯ ความที่จิตต้องการเชิดชูตนเป็นดุจธงเพราะอาศัยชีวิต นี้เรียก
ว่า ชีวิตมทะ (5)
ลาภมทะ เป็นไฉน
ความเมา ฯลฯ ความที่จิตต้องการเชิดชูตนเป็นดุจธงเพราะอาศัยลาภ นี้เรียก
ว่า ลาภมทะ (6)
สักการมทะ เป็นไฉน
ความเมา ฯลฯ ความที่จิตต้องการเชิดชูตนเป็นดุจธงเพราะอาศัยสักการะ
นี้เรียกว่า สักการมทะ (7)
ครุการมทะ เป็นไฉน
ความเมา ฯลฯ ความที่จิตต้องการเชิดชูตนเป็นดุจธงเพราะอาศัยความเคารพ
นี้เรียกว่า ครุการมทะ (8)
ปุเรกขารมทะ เป็นไฉน
ความเมา ฯลฯ ความที่จิตต้องการเชิดชูตนเป็นดุจธงเพราะอาศัยความเป็น
หัวหน้า นี้เรียกว่า ปุเรกขารมทะ (9)
