พระอภิธรรมปิฎก วิภังค์ [16.ญาณวิภังค์] 10.ทสกมาติกา
7. สัตตกมาติกา
[757] ญาณวัตถุหมวดละ 7 คือ
(1) ญาณวัตถุ 77 (806)
ญาณวัตถุหมวดละ 7 มีด้วยประการฉะนี้
8. อัฏฐกมาติกา
[758] ญาณวัตถุหมวดละ 8 คือ
(1) ปัญญาในมรรค 4 ผล 4 (807)
ญาณวัตถุหมวดละ 8 มีด้วยประการฉะนี้
9. นวกมาติกา
[759] ญาณวัตถุหมวดละ 9 คือ
(1) ปัญญาในอนุปุพพวิหารสมาบัติ 9 (808)
ญาณวัตถุหมวดละ 9 มีด้วยประการฉะนี้
10. ทสกมาติกา
[760] ญาณวัตถุหมวดละ 10 คือ
พระตถาคตทรงประกอบด้วยกำลังเหล่าใด จึงทรงปฏิญาณฐานะอันประเสริฐ
บันลือสีหนาทในบริษัท ประกาศพรหมจักร กำลังเหล่านี้ชื่อว่ากำลัง 10 ของ
พระตถาคต
กำลัง 10 เป็นไฉน
กำลัง 10 คือ
1. พระตถาคตในโลกนี้ทรงทราบธรรมที่เป็นฐานะโดยความเป็นฐานะและ
ธรรมที่ไม่เป็นฐานะโดยความไม่เป็นฐานะตามความเป็นจริง แม้ข้อที่พระ
องค์ทรงทราบธรรมที่เป็นฐานะโดยความเป็นฐานะและธรรมที่ไม่เป็นฐานะ
พระอภิธรรมปิฎก วิภังค์ [16.ญาณวิภังค์] 10.ทสกมาติกา
โดยความไม่เป็นฐานะตามความเป็นจริง นี้ก็เป็นกำลังของพระตถาคต
ซึ่งพระองค์ทรงอาศัยแล้วจึงปฏิญาณฐานะอันประเสริฐ บันลือสีหนาทใน
บริษัท ประกาศพรหมจักร (809)
2. พระตถาคตทรงทราบวิบากของกัมมสมาทานที่เป็นอดีต อนาคต และ
ปัจจุบันตามความเป็นจริงโดยฐานะ โดยเหตุ แม้ข้อที่พระองค์ทรงทราบ
วิบากของกัมมสมาทานที่เป็นอดีต อนาคต และปัจจุบันตามความเป็น
จริงโดยฐานะ โดยเหตุ นี้ก็เป็นกำลังของพระตถาคต ซึ่งพระองค์ทรง
อาศัยแล้วจึงปฏิญาณฐานะอันประเสริฐ บันลือสีหนาทในบริษัท ประกาศ
พรหมจักร (810)
3. พระตถาคตทรงทราบทางไปสู่ภูมิทั้งปวงตามความเป็นจริง แม้ข้อที่พระ
องค์ทรงทราบทางไปสู่ภูมิทั้งปวงตามความเป็นจริง นี้ก็เป็นกำลังของ
พระตถาคต ซึ่งพระองค์ทรงอาศัยแล้วจึงปฏิญาณฐานะอันประเสริฐ
บันลือสีหนาทในบริษัท ประกาศพรหมจักร (811)
4. พระตถาคตทรงทราบโลก1 ที่เป็นอเนกธาตุ2 และนานาธาตุ3 ตามความ
เป็นจริง แม้ข้อที่พระองค์ทรงทราบโลกที่เป็นอเนกธาตุและนานาธาตุตาม
ความเป็นจริง นี้ก็เป็นกำลังของพระตถาคต ซึ่งพระองค์ทรงอาศัยแล้ว
จึงปฏิญาณฐานะอันประเสริฐ บันลือสีหนาทในบริษัท ประกาศพรหม-
จักร (812)
5. พระตถาคตทรงทราบความที่สัตว์ทั้งหลายมีอัธยาศัยต่าง ๆ กันตามความ
เป็นจริง แม้ข้อที่พระองค์ทรงทราบความที่สัตว์ทั้งหลายมีอัธยาศัยต่าง ๆ
กันตามความเป็นจริง นี้ก็เป็นกำลังของพระตถาคต ซึ่งพระองค์ทรง
อาศัยแล้วจึงปฏิญาณฐานะอันประเสริฐ บันลือสีหนาทในบริษัท ประกาศ
พรหมจักร (813)
เชิงอรรถ :
1 โลก ในที่นี้หมายถึงขันธายตนโลกธาตุ (อภิ.วิ.อ. 760/429)
2 อเนกธาตุ คือธาตุจำนวนมากด้วยจักขุธาตุหรือกามธาตุเป็นต้น (อภิ.วิ.อ. 760/429)
3 นานาธาตุ คือธาตุหลายประการ เพราะธาตุเหล่านั้นมีลักษณะต่าง ๆ กัน (อภิ.วิ.อ. 760/429)
