เมนู

พระอภิธรรมปิฎก วิภังค์ [12.ฌานวิภังค์] 3.ปัญหาปุจฉกะ 2.ทุกมาติกาวิสัชนา
2. จูฬันตรทุกวิสัชนา
ฌาน 4 มีปัจจัยปรุงแต่ง ฌาน 4 ถูกปัจจัยปรุงแต่ง
ฌาน 4 เห็นไม่ได้ ฌาน 4 กระทบไม่ได้
ฌาน 4 ไม่เป็นรูป ฌาน 4 ที่เป็นโลกิยะก็มี ที่เป็นโลกุตตระก็มี
ฌาน 4 จิตบางดวงรู้ได้ ฌาน 4 จิตบางดวงรู้ไม่ได้

3.อาสวโคจฉกวิสัชนา
ฌาน 4 ไม่เป็นอาสวะ ฌาน 4 ที่เป็นอารมณ์ของอาสวะก็มี ที่ไม่เป็น
อารมณ์ของอาสวะก็มี
ฌาน 4 วิปปยุตจากอาสวะ กล่าวไม่ได้ว่า เป็นอาสวะและเป็นอารมณ์ของ
อาสวะ
ฌาน 4 ที่เป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะก็มี ที่กล่าวไม่ได้ว่า เป็น
อารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะก็มี
ฌาน 4 กล่าวไม่ได้ว่า เป็นอาสวะและสัมปยุตด้วยอาสวะ หรือสัมปยุต
ด้วยอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะ
ฌาน 4 ที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะก็มี ที่วิปปยุตจาก
อาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะก็มี

4-9. สัญโญชนโคจฉกาทิวิสัชนา
ฌาน 4 ไม่เป็นสังโยชน์ ฯลฯ ไม่เป็นคันถะ ฯลฯ ไม่เป็นโอฆะ ฯลฯ
ไม่เป็นโยคะ ฯลฯ ไม่เป็นนิวรณ์ ฯลฯ ไม่เป็นปรามาส ฯลฯ

10. มหันตรทุกวิสัชนา
ฌาน 4 รับรู้อารมณ์ได้ ฌาน 4 ไม่เป็นจิต
ฌาน 4 เป็นเจตสิก ฌาน 4 สัมปยุตด้วยจิต
ฌาน 4 ระคนกับจิต ฌาน 4 มีจิตเป็นสมุฏฐาน
ฌาน 4 เกิดพร้อมกับจิต ฌาน 4 เป็นไปตามจิต
ฌาน 4 ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐาน ฌาน 4 ระคนกับจิตมีจิตเป็น
สมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิต


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : 35 หน้า :424 }


พระอภิธรรมปิฎก วิภังค์ [12.ฌานวิภังค์] 3.ปัญหาปุจฉกะ 2.ทุกมาติกาวิสัชนา
ฌาน 4 ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิต ฌาน 4 เป็น
ภายนอก
ฌาน 4 ไม่เป็นอุปาทายรูป ฌาน 4 ที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและ
ทิฏฐิยึดถือก็มี ที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือก็มี

11-12. อุปาทานโคจฉกาทิวิสัชนา
ฌาน 4 ไม่เป็นอุปาทาน ฯลฯ ไม่เป็นกิเลส ฯลฯ

13. ปิฏฐิทุกวิสัชนา
ฌาน 4 ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน 3
ฌาน 4 ไม่มีเหตุต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน 3
เว้นวิตกที่เกิดในฌานนี้แล้ว ปฐมฌานมีวิตก ฌาน 3 ไม่มีวิตก เว้นวิจาร
ที่เกิดในฌานนี้แล้ว ปฐมฌานมีวิจาร ฌาน 3 ไม่มีวิจาร เว้นปีติที่เกิดในฌานนี้แล้ว
ฌาน 2 มีปีติ ฌาน 2 ไม่มีปีติ เว้นปีติที่เกิดในฌานนี้แล้ว ฌาน 2 สหรคตด้วยปีติ
ฌาน 2 ไม่สหรคตด้วยปีติ
เว้นสุขที่เกิดในฌานนี้แล้ว ฌาน 3 สหรคตด้วยสุข จตุตถฌานไม่สหรคตด้วย
สุข เว้นอุเบกขาที่เกิดในฌานนี้แล้ว จตุตถฌานสหรคตด้วยอุเบกขา ฌาน 3 ไม่
สหรคตด้วยอุเบกขา
ฌาน 4 ไม่เป็นกามาวจร ฌาน 4 ที่เป็นรูปาวจรก็มี ที่ไม่เป็นรูปาวจรก็มี
ฌาน 3 ไม่เป็นอรูปาวจร จตุตถฌานที่เป็นอรูปาวจรก็มี ที่ไม่เป็นอรูปาวจร
ก็มี ฌาน 4 ที่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ก็มี ที่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ก็มี
ฌาน 4 ที่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ก็มี ที่ไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์
ก็มี ฌาน 4 ที่ให้ผลแน่นอนก็มี ที่ให้ผลไม่แน่นอนก็มี
ฌาน 4 ที่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าก็มี ที่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าก็มี ฌาน 4 ไม่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้

ปัญหาปุจฉกะ จบ

ฌานวิภังค์ จบบริบูรณ์


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : 35 หน้า :425 }