พระอภิธรรมปิฎก ธัมมสังคณี [3. นิกเขปกัณฑ์] ทุกนิกเขปะ เหตุโคจฉกะ
[1068] บรรดาสภาวธรรมที่เป็นเหตุเหล่านั้น เหตุที่เป็นอัพยากฤต 3 เป็น
ไฉน
อโลภะ อโทสะ และอโมหะ ฝ่ายวิบาก แห่งสภาวธรรมที่เป็นกุศล หรืออโลภะ
อโทสะ และอโมหะ ในสภาวธรรมที่เป็นอัพยากตกิริยา สภาวธรรมเหล่านี้ชื่อว่าเหตุ
ที่เป็นอัพยากฤต 3
[1069] บรรดาเหตุเหล่านั้น เหตุที่เป็นกามาวจร 9 เป็นไฉน
เหตุที่เป็นกุศลมี 3 เหตุที่เป็นอกุศลมี 3 เหตุที่เป็นอัพยากฤตมี 3
สภาวธรรมเหล่านี้ชื่อว่าเหตุที่เป็นกามาวจร 9
[1070] บรรดาสภาวธรรมที่เป็นเหตุเหล่านั้น เหตุที่เป็นรูปาวจร 6 เป็นไฉน
เหตุที่เป็นกุศลมี 3 เหตุที่เป็นอัพยากฤตมี 3 สภาวธรรมเหล่านี้ชื่อว่าเหตุที่
เป็นรูปาวจร 6
[1071] บรรดาสภาวธรรมที่เป็นเหตุเหล่านั้น เหตุที่เป็นอรูปาวจร 6 เป็น
ไฉน
เหตุที่เป็นกุศลมี 3 เหตุที่เป็นอัพยากฤตมี 3 สภาวธรรมเหล่านี้ชื่อว่าเหตุที่
เป็นอรูปาวจร 6
[1072] บรรดาเหตุเหล่านั้น เหตุที่เป็นโลกุตตระ 6 เป็นไฉน
เหตุที่เป็นกุศลมี 3 เหตุที่เป็นอัพยากฤตมี 3 สภาวธรรมเหล่านี้ชื่อว่าเหตุที่
เป็นโลกุตตระ 6
[1073] บรรดาเหตุที่เป็นโลกุตตระ 6 เหล่านั้น เหตุที่เป็นกุศล 3 เป็นไฉน
เหตุที่เป็นกุศล 3 คือ อโลภะ อโทสะ และอโมหะ
[1074] บรรดาเหตุที่เป็นกุศล 3 เหล่านั้น อโลภะ เป็นไฉน
ความไม่โลภ กิริยาที่ไม่โลภ ภาวะที่ไม่โลภ ความไม่กำหนัด กิริยาที่ไม่กำหนัด
ภาวะที่ไม่กำหนัด ความไม่เพ่งเล็ง กุศลมูลคืออโลภะ นี้เรียกว่าอโลภะ
[1075] อโทสะ เป็นไฉน
ความไม่คิดประทุษร้าย กิริยาที่ไม่คิดประทุษร้าย ภาวะที่ไม่คิดประทุษร้าย
ฯลฯ ความไม่พยาบาท ความไม่คิดเบียดเบียน กุศลมูลคืออโทสะ นี้เรียกว่าอโทสะ
