พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย พุทธวงศ์ 1. ทีปังกรพุทธวงศ์
[7] พระมหามุนีทรงเห็นชนที่ควรแนะนำให้ตรัสรู้ได้
แม้ในที่ไกลถึง 100,000 โยชน์
ก็เสด็จไปเพียงชั่วขณะเดียว ทรงช่วยผู้นั้นให้ตรัสรู้
[8] ในการบรรลุธรรม(การตรัสรู้ธรรม) ครั้งที่ 1
พระพุทธเจ้าทรงช่วยเทวดาและมนุษย์ 100 โกฏิให้บรรลุธรรม
ในการบรรลุธรรมครั้งที่ 2 พระผู้เป็นที่พึ่ง
ทรงช่วยเทวดาและมนุษย์ 90 โกฏิให้บรรลุธรรม
[9] และในคราวที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงธรรมในเทพพิภพ
ได้มีเทวดา 90,000 โกฏิ ได้บรรลุธรรมครั้งที่ 3
[10] พระศาสดาพระนามว่าทีปังกร
ได้มีการประชุมสาวก 3 ครั้ง
สาวกประมาณ 100,000 โกฏิ มาประชุมกันเป็นครั้งที่ 1
[11] เมื่อพระชินเจ้าประทับอยู่ในสถานที่อันสงัด ที่ยอดภูเขานารทะ
พระขีณาสพผู้ปราศจากมลทินประมาณ 100 โกฏิ มาประชุมกัน
[12] ในกาลใด พระมหาวีรเจ้าผู้ทรงเป็นพระมหามุนี
ทรงปวารณาออกพรรษา
พร้อมทั้งภิกษุสงฆ์ 90,000 โกฏิ ที่ยอดเขาสุทัสสนะ
สมัยนั้น เราเป็นชฎิลผู้มีตบะแก่กล้า
สำเร็จอภิญญา 51 เหาะไปในอากาศได้
[13] เทวดาและมนุษย์ประมาณ 200,000 ได้บรรลุธรรม
การบรรลุธรรมครั้งละองค์สององค์นับจำนวนไม่ถ้วน
[14] ครั้งนั้น พระศาสนาของพระผู้มีพระภาคพระนามว่าทีปังกร
แผ่ไพศาล มีคนรู้มาก เจริญแพร่หลาย สะอาด บริสุทธิ์
เชิงอรรถ :
1 อภิญญา 5 ได้แก่ อภิญญาที่เป็นโลกิยะ (ขุ.อป.อ. 2/6-7/239, ที.สี. (แปล) 9/474-8/208)
พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย พุทธวงศ์ 1. ทีปังกรพุทธวงศ์
[15] ภิกษุประมาณ 400,000 รูป ล้วนได้อภิญญา 6 มีฤทธิ์มาก
แวดล้อมพระผู้มีพระภาคพระนามว่าทีปังกร
ผู้ทรงรู้แจ้งโลกในกาลทั้งปวง
[16] สมัยนั้น ชนเหล่าใดเหล่าหนึ่ง
ไม่ได้บรรลุอรหัตตผล เป็นพระเสขะละมนุษยภูมิไป
ชนเหล่านั้นย่อมถูกติเตียน
[17] ศาสนาแพร่หลาย งดงามด้วยพระอรหันตขีณาสพ
ผู้คงที่ ปราศจากมลทิน ในกาลทั้งปวง
[18] เมืองชื่อว่ารัมมวดี กษัตริย์พระนามว่าสุเทพ เป็นพระชนก
พระเทวีพระนามว่าสุเมธาเป็นพระชนนี
ของพระศาสดาพระนามว่าทีปังกร
[19] พระชินเจ้าทรงครองฆราวาสอยู่ 20,000 ปี
ทรงมีฝูงหงส์ นกกระเรียน นกยูงมากมาย
มีปราสาทที่อุดมอยู่ 3 หลัง
[20] มีนางสนมกำนัล 300,000 นาง
ล้วนประดับประดาสวยงาม
พระมเหสีพระนามว่าปทุมา
พระราชโอรสพระนามว่าอุสภขันธกุมาร
[21] พระชินเจ้าทรงเห็นนิมิต 41 ประการ
จึงทรงราชพาหนะคือช้างออกผนวชแล้ว
ทรงบำเพ็ญเพียรอยู่ 10 เดือนเต็ม(จึงได้บรรลุพระโพธิญาณ)
[22] ครั้นทรงบำเพ็ญความเพียรเสร็จแล้ว
ก็ได้ตรัสรู้สัมโพธิญาณ
พระมหามุนีพระนามว่าทีปังกร ผู้อันพรหมทูลอาราธนาแล้ว
เชิงอรรถ :
1 นิมิต 4 ได้แก่ (1) คนแก่ (2) คนเจ็บ (3) คนตาย (4) บรรพชิต (ที.ม. (แปล) 10/43-52/22-30)
