พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน [12. มหาปริวารวรรค] 3. สรณคมนิยเถราปทาน
[19] คุณวิเศษเหล่านี้ คือ ปฏิสัมภิทา 4 วิโมกข์ 8
และอภิญญา 6 ข้าพเจ้าได้ทำให้แจ้งแล้ว
คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า ข้าพเจ้าก็ได้ทำสำเร็จแล้ว ดังนี้แล
ได้ทราบว่า ท่านพระสุมังคลเถระได้ภาษิตคาถาเหล่านี้ ด้วยประการฉะนี้
สุมังคลเถราปทานที่ 2 จบ
3. สรณคมนิยเถราปทาน
ประวัติในอดีตชาติของพระสรณคมนิยเถระ
(พระสรณคมนิยเถระ เมื่อจะประกาศประวัติในอดีตชาติของตน จึงกล่าวว่า)
[20] สงครามของท้าวเทวราชทั้ง 2 ฝ่าย
ได้ปรากฏประชิดติดกัน เสียงดังกึกก้องได้เป็นไป
[21] พระศาสดาพระนามว่าปทุมุตตระ ผู้ทรงรู้แจ้งโลก
ผู้สมควรรับเครื่องบูชา ประทับยืนอยู่ในอากาศ
ทรงทำมหาชนให้สังเวชแล้ว
[22] เทวดาทั้งปวงมีใจเบิกบาน ต่างวางเกราะและอาวุธ
พร้อมใจกันถวายอภิวาทพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ในขณะนั้น
[23] พระศาสดาผู้ทรงอนุเคราะห์ ทรงรู้แจ้งโลก
ทรงทราบความคิดของข้าพเจ้าแล้ว
ทรงเปล่งอาสภิวาจา1 ทำมหาชนให้เย็นใจว่า
[24] บุคคลผู้เกิดเป็นมนุษย์ มีจิตประทุษร้าย
เบียดเบียนสัตว์เพียงตัวเดียว
จะต้องเกิดยังอบายภูมิ เพราะจิตประทุษร้ายนั้น
เชิงอรรถ :
1 อาสภิวาจา หมายถึงวาจาแสดงความเป็นผู้องอาจ วาขาองอาจคือคำประกาศพระองค์ว่าเป็นเอกในโลก
(ที.ม. (แปล) 10/31/14)
พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน [12. มหาปริวารวรรค] 3. สรณคมนิยเถราปทาน
[25] เปรียบเหมือนช้างในสนามรบ
เบียดเบียนสัตว์จำนวนมาก
ท่านทั้งหลายจงทำจิตของตนให้เย็นเถิด
อย่าเบียดเบียนกันนักเลย
[26] แม้พวกเสนาของพญายักษ์ทั้ง 2 ได้สงบสงคราม
และพากันถึงพระผู้มีพระภาคผู้เจริญที่สุดในโลก
ผู้คงที่เป็นอันดี ว่าเป็นสรณะ อย่างมั่นคง
[27] ส่วนพระศาสดา ผู้มีพระจักษุ ทรงให้หมู่ชนยินยอมแล้ว
อันหมู่เทวดาเพ่งดูอยู่ ทรงก้าวย่างพระบาท
ทรงบ่ายพระพักตร์เสด็จหลีกไปทางทิศเหนือ
[28] ข้าพเจ้าได้ถึงพระองค์ผู้เป็นจอมแห่งเทวดาและมนุษย์
ผู้คงที่ ว่าเป็นสรณะเป็นคนแรก
ข้าพเจ้าไม่ไปเกิดยังทุคติเลยตลอด 100,000 กัป
[29] ในกัปที่ 30,000 (นับจากกัปนี้ไป)
ได้เป็นพระเจ้าจักรพรรดิ 16 ชาติ
มีพระนามว่ามหาทุนทุภิและพระนามว่ารเถสภะ
[30] คุณวิเศษเหล่านี้ คือ ปฏิสัมภิทา 4 วิโมกข์ 8
และอภิญญา 6 ข้าพเจ้าได้ทำให้แจ้งแล้ว
คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า ข้าพเจ้าก็ได้ทำสำเร็จแล้ว ดังนี้แล
ได้ทราบว่า ท่านพระสรณคมนิยเถระได้ภาษิตคาถาเหล่านี้ ด้วยประการฉะนี้
สรณคมนิยเถราปทานที่ 3 จบ
