พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค [2. ยุคนัทธวรรค] 10. สุญญกถา 2. นิทเทส
5. ลักขณสุญญะ เป็นอย่างไร
คือ ลักษณะ 2 ประการ ได้แก่
1. พาลลักษณะ1 (ลักษณะคนพาล)
2. บัณฑิตลักษณะ2 (ลักษณะบัณฑิต)
พาลลักษณะ เป็นธรรมว่างจากบัณฑิตลักษณะ
บัณฑิตลักษณะ เป็นธรรมว่างจากพาลลักษณะ
ลักษณะ 3 ประการ ได้แก่
1. อุปปาทลักษณะ (ลักษณะความเกิดขึ้น)
2. วยลักษณะ (ลักษณะความเสื่อม)
3. ฐิตัญญถัตตลักษณะ (ลักษณะแปรผันเมื่อยังตั้งอยู่)
อุปปาทลักษณะ เป็นธรรมว่างจากวยลักษณะและฐิตัญญถัตตลักษณะ
วยลักษณะ เป็นธรรมว่างจากวยลักษณะและฐิตัญญถัตตลักษณะ
ฐิตัญญถัตตลักษณะ เป็นธรรมว่างจากอุปปาทลักษณะและวยลักษณะ
อุปปาทลักษณะแห่งรูป เป็นธรรมว่างจากวยลักษณะและฐิตัญญถัตตลักษณะ
วยลักษณะแห่งรูป เป็นธรรมว่างจากอุปปาทลักษณะและฐิตัญญถัตตลักษณะ
ฐิตัญญถัตตลักษณะแห่งรูป เป็นธรรมว่างจากอุปปาทลักษณะและวยลักษณะ
อุปปาทลักษณะแห่งเวทนา ฯลฯ สัญญา ฯลฯ สังขาร ฯลฯ วิญญาณ ฯลฯ
จักขุ ฯลฯ
อุปปาทลักษณะแห่งชราและมรณะ เป็นธรรมว่างจากวยลักษณะและฐิตัญญ-
ถัตตลักษณะ
วยลักษณะแห่งชราและมรณะ เป็นธรรมว่างจากอุปปาทลักษณะและฐิตัญญ-
ถัตตลักษณะ
เชิงอรรถ :
1 พาลลักษณะ หมายถึงลักษณะคนพาล 3 ประการ คือ (1) คิดแต่เรื่องที่ชั่ว (2) พูดแต่สิ่งที่ชั่ว (3) ทำแต่
กรรมที่ชั่ว (ขุ.ป.อ. 2/48/283)
2 บัณฑิตลักษณะ หมายถึงลักษณะบัณฑิต 3 ประการ คือ (1) คิดแต่เรื่องที่ดี (2) พูดแต่สิ่งที่ดี (3) ทำแต่
กรรมดี (ขุ.ป.อ. 2/48/283)
