พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค [1. มหาวรรค] 4. อินทริยกถา 2. ทุติยสุตตันตนิทเทส
8. วิริยินทรีย์มีโทษ เพราะมีสภาวะไม่เที่ยง
9. วิริยินทรีย์มีโทษ เพราะมีสภาวะเป็นทุกข์
10. วิริยินทรีย์มีโทษ เพราะมีสภาวะเป็นอนัตตา
11. ความปรากฏแห่งความประมาท เป็นโทษแห่งสตินทรีย์
12. ความปรากฏแห่งความเร่าร้อนเพราะความประมาท เป็นโทษแห่ง
สตินทรีย์
13. สตินทรีย์มีโทษ เพราะมีสภาวะไม่เที่ยง
14. สตินทรีย์มีโทษ เพราะมีสภาวะเป็นทุกข์
15. สตินทรีย์มีโทษ เพราะมีสภาวะเป็นอนัตตา
16. ความปรากฏแห่งอุทธัจจะ เป็นโทษแห่งสมาธินทรีย์
17. ความปรากฏแห่งความเร่าร้อนเพราะอุทธัจจะ เป็นโทษแห่ง
สมาธินทรีย์
18. สมาธินทรีย์มีโทษ เพราะมีสภาวะไม่เที่ยง
19. สมาธินทรีย์มีโทษ เพราะมีสภาวะเป็นทุกข์
20. สมาธินทรีย์มีโทษ เพราะมีสภาวะเป็นอนัตตา
21. ความปรากฏแห่งอวิชชา เป็นโทษแห่งปัญญินทรีย์
22. ความปรากฏแห่งความเร่าร้อนเพราะอวิชชา เป็นโทษแห่งปัญญินทรีย์
23. ปัญญินทรีย์มีโทษ เพราะมีสภาวะไม่เที่ยง
24. ปัญญินทรีย์มีโทษ เพราะมีสภาวะเป็นทุกข์
25. ปัญญินทรีย์มีโทษ เพราะมีสภาวะเป็นอนัตตา
อินทรีย์ 5 มีโทษ เพราะอาการ 25 อย่างนี้ บุคคลรู้ชัดโทษแห่งอินทรีย์ 5
เพราะอาการ 25 อย่างนี้
ค. นิสสรณนิทเทส
แสดงเครื่องสลัดออก (จากอินทรีย์ 5)
[191] อินทรีย์ 5 มีเครื่องสลัดออกด้วยอาการ 180 อย่าง เป็นอย่างไร
บุคคลรู้ชัดเครื่องสลัดออกจากอินทรีย์ 5 ด้วยอาการ 180 อย่าง เป็นอย่างไร คือ
พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค [1. มหาวรรค] 4. อินทริยกถา 2. ทุติยสุตตันตนิทเทส
เพราะมีสภาวะน้อมใจเชื่อ สัทธินทรีย์จึง
1. สลัดออกจากความไม่มีศรัทธา
2. สลัดออกจากความเร่าร้อนเพราะความไม่มีศรัทธา
3. สลัดออกจากเหล่ากิเลสที่เป็นไปตามความไม่มีศรัทธาและจากขันธ์
4. สลัดออกจากสรรพนิมิตภายนอก
5. สลัดออกจากสัทธินทรีย์ที่มีอยู่ก่อนแต่การได้สัทธินทรีย์ที่ประณีตกว่านั้น
เพราะมีสภาวะประคองไว้ วิริยินทรีย์จึง
1. สลัดออกจากความเกียจคร้าน
2. สลัดออกจากความเร่าร้อนเพราะความเกียจคร้าน
3. สลัดออกจากเหล่ากิเลสที่เป็นไปตามความเกียจคร้านและจากขันธ์
4. สลัดออกจากสรรพนิมิตภายนอก
5. สลัดออกจากวิริยินทรีย์ซึ่งมีอยู่ก่อนแต่การได้วิริยินทรีย์ที่ประณีตกว่านั้น
เพราะมีสภาวะตั้งมั่น สตินทรีย์จึง
1. สลัดออกจากความประมาท
2. สลัดออกจากความเร่าร้อนเพราะความประมาท
3. สลัดออกจากเหล่ากิเลสที่เป็นไปตามความประมาทและจากขันธ์
4. สลัดออกจากสรรพนิมิตภายนอก
5. สลัดออกจากสตินทรีย์ซึ่งมีอยู่ก่อนแต่การได้สตินทรีย์ที่ประณีตกว่านั้น
เพราะมีสภาวะไม่ฟุ้งซ่าน สมาธินทรีย์จึง
1. สลัดออกจากอุทธัจจะ
2. สลัดออกจากความเร่าร้อนเพราะอุทธัจจะ
3. สลัดออกจากเหล่ากิเลสที่เป็นไปตามอุทธัจจะนั้นและจากขันธ์
4. สลัดออกจากสรรพนิมิตภายนอก
5. สลัดออกจากสมาธินทรีย์ซึ่งมีอยู่ก่อนแต่การได้สมาธินทรีย์ที่ประณีตกว่านั้น
เพราะมีสภาวะเห็น ปัญญินทรีย์จึง
1. สลัดออกจากอวิชชา
2. สลัดออกจากความเร่าร้อนเพราะอวิชชา
