พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค [1. มหาวรรค] 1. ญาณกถา 71. มหากรุณาญาณนิทเทส
โลกสันนิวาสตกอยู่ในอำนาจของอวิชชา มืดมน อันอวิชชาหุ้มห่อไว้ ยุ่งดุจเส้นด้าย
พันกันเป็นกลุ่มก้อน นุงนังดุจหญ้าปล้อง หญ้ามุงกระต่าย ไม่ล่วงพ้นสงสารคือ
อบาย ทุคติ และวินิบาต ฯลฯ โลกสันนิวาสถูกยาพิษที่มีโทษคืออวิชชาฉาบทา
หนาแน่นแล้ว มีกิเลสเป็นโทษ ฯลฯ โลกสันนิวาสรกชัฏด้วยราคะ โทสะ และโมหะ
ใครอื่นนอกจากเราผู้จะช่วยสางรกชัฏแก่โลกสันนิวาสนั้นได้เป็นไม่มี ฯลฯ
โลกสันนิวาสถูกกองตัณหาสุมไว้ ฯลฯ โลกสันนิวาสถูกข่ายตัณหาครอบไว้
ฯลฯ โลกสันนิวาสถูกกระแสตัณหาพัดไป ฯลฯ โลกสันนิวาสถูกตัณหาเครื่อง
ข้องคล้องไว้ ฯลฯ โลกสันนิวาสซ่านไปเพราะตัณหานุสัย ฯลฯ โลกสันนิวาส
เดือดร้อนด้วยความเดือดร้อนเพราะตัณหา ฯลฯ โลกสันนิวาสเร่าร้อนด้วยความ
เร่าร้อนเพราะตัณหา ฯลฯ
โลกสันนิวาสถูกกองทิฏฐิสุมไว้ ฯลฯ โลกสันนิวาสถูกข่ายคือทิฏฐิครอบไว้
ฯลฯ โลกสันนิวาสถูกกระแสทิฏฐิพัดไป ฯลฯ โลกสันนิวาสถูกทิฏฐิเป็นเครื่อง
ข้องคล้องไว้ ฯลฯ โลกสันนิวาสซ่านไปเพราะทิฏฐานุสัย ฯลฯ โลกสันนิวาส
เดือดร้อนด้วยความเดือดร้อนเพราะทิฏฐิ ฯลฯ โลกสันนิวาสเร่าร้อนด้วยความ
เร่าร้อนเพราะทิฏฐิ ฯลฯ
โลกสันนิวาสถูกชาติติดตาม ฯลฯ โลกสันนิวาสถูกชราตามติด ฯลฯ
โลกสันนิวาสถูกพยาธิครอบงำ ฯลฯ โลกสันนิวาสถูกมรณะห้ำหั่น ฯลฯ
โลกสันนิวาสตกอยู่ในกองทุกข์ ฯลฯ
โลกสันนิวาสถูกตัณหาดักไว้ ฯลฯ โลกสันนิวาสถูกกำแพงคือชราล้อมไว้ ฯลฯ
โลกสันนิวาสถูกบ่วงมัจจุคล้องไว้ ฯลฯ โลกสันนิวาสถูกผูกไว้ด้วยเครื่องผูกเป็น
อันมาก ได้แก่ เครื่องผูกคือราคะ โทสะ โมหะ มานะ ทิฏฐิ กิเลส ทุจริต
ใครอื่นนอกจากเราผู้จะช่วยแก้เครื่องผูกให้แก่โลกสันนิวาสนั้นได้เป็นไม่มี ฯลฯ
โลกสันนิวาสไปในทางที่แคบมาก ใครอื่นนอกจากเราผู้จะช่วยชี้ทางสว่างให้แก่
โลกสันนิวาสนั้นได้เป็นไม่มี ฯลฯ โลกสันนิวาสถูกความกังวลเป็นอันมากพัวพันไว้
ใครอื่นนอกจากเราผู้จะช่วยตัดความกังวลให้แก่โลกสันนิวาสนั้นได้เป็นไม่มี ฯลฯ
โลกสันนิวาสตกลงไปในเหวใหญ่ ใครอื่นนอกจากเราผู้จะช่วยฉุดโลกสันนิวาสนั้นให้
พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค [1. มหาวรรค] 1. ญาณกถา 71. มหากรุณาญาณนิทเทส
พ้นจากเหวได้เป็นไม่มี ฯลฯ โลกสันนิวาสเดินทางกันดารมาก ใครอื่นนอกจาก
เราผู้จะช่วยให้โลกสันนิวาสนั้นข้ามพ้นทางกันดารได้เป็นไม่มี ฯลฯ โลกสันนิวาส
เดินไปในสังสารวัฏใหญ่ ใครอื่นนอกจากเราผู้จะช่วยให้โลกสันนิวาสนั้นพ้นจาก
สังสารวัฏได้เป็นไม่มี ฯลฯ โลกสันนิวาสกลิ้งเกลือกอยู่ในหล่มใหญ่ ใครอื่นนอก
จากเราผู้จะช่วยฉุดโลกสันนิวาสนั้นให้พ้นจากหล่มได้เป็นไม่มี ฯลฯ โลกสันนิวาส
ติดอยู่ในเปือกตมอันกว้างใหญ่ ใครอื่นนอกจากเราผู้จะช่วยฉุดโลกสันนิวาสนั้นให้
พ้นจากเปือกตมได้เป็นไม่มี ฯลฯ
โลกสันนิวาสถูกไฟคือราคะ โทสะ โมหะ ชาติ ชรา มรณะ โสกะ ปริเทวะ
ทุกข์ โทมนัส อุปายาสกระทบแล้ว ใครอื่นนอกจากเราผู้จะช่วยดับไฟเหล่านั้นให้แก่
โลกสันนิวาสได้เป็นไม่มี ฯลฯ โลกสันนิวาสทุรนทุราย เดือดร้อนเป็นนิตย์ ไม่มี
อะไรต้านทาน ต้องรับอาชญา ต้องทำตามอาชญา ฯลฯ โลกสันนิวาสถูกผูกด้วย
เครื่องผูกในวัฏฏะ ปรากฏอยู่ในตะแลงแกง ใครอื่นนอกจากเราผู้จะช่วยแก้เครื่องผูก
ให้แก่โลกสันนิวาสนั้นให้หลุดพ้นได้เป็นไม่มี ฯลฯ โลกสันนิวาสไม่มีที่พึ่ง ควรได้
รับความกรุณาอย่างยิ่ง ใครอื่นนอกจากเราผู้จะช่วยต้านทานให้แก่โลกสันนิวาสนั้นได้
เป็นไม่มี ฯลฯ โลกสันนิวาสถูกทุกข์เสียบแทงบีบคั้นมานาน ฯลฯ โลกสันนิวาส
ติดใจกระหายเป็นนิตย์ ฯลฯ
โลกสันนิวาสเป็นโลกบอด ไม่มีจักษุ ฯลฯ โลกสันนิวาสมีจักษุเสื่อมไป
ไม่มีผู้นำ ฯลฯ โลกสันนิวาสแล่นไปสู่ทางผิด หลงทางแล้ว ใครอื่นนอกจากเรา
ผู้จะช่วยนำพาโลกสันนิวาสนั้นมาสู่ทางอริยะนั้นได้เป็นไม่มี ฯลฯ โลกสันนิวาส
แล่นไปสู่ห้วงโมหะ ใครอื่นนอกจากเราผู้จะช่วยฉุดโลกสันนิวาสนั้นให้พ้นจากห้วง
โมหะนั้นได้เป็นไม่มี ฯลฯ
[118] โลกสันนิวาสถูกทิฏฐิ 2 อย่างกลุ้มรุม ฯลฯ โลกสันนิวาส
ปฏิบัติผิดด้วยทุจริต 3 ฯลฯ โลกสันนิวาสเต็มไปด้วยกิเลสเครื่องประกอบ
4 อย่าง ถูกกิเลสเครื่องประกอบ 4 อย่างประกอบไว้ ฯลฯ โลกสันนิวาสถูกกิเลส
เครื่องร้อยรัด 4 อย่างร้อยไว้ ฯลฯ โลกสันนิวาสถือมั่นด้วยอุปาทาน 4 ฯลฯ
โลกสันนิวาสขึ้นสู่คติ 5 ฯลฯ โลกสันนิวาสกำหนัดอยู่ด้วยกามคุณ 5 ฯลฯ
