วิเนยฺย มจฺเฉรมลนฺติ มจฺฉริยมลํ อปเนตฺวา กมฺมผลสทฺธาย รตนตฺตยสทฺธาย จ วิเสสโต ปสนฺเนน จิตฺเตน เยสุ กิเลเสหิ อารกตฺตา อริเยสุ สีลาทิคุณสมฺปนฺเนสุ ทินฺนํ อปฺปกมฺปิ ทานํ มหปฺผลํ โหติ, เตสุ ยุตฺตกาเลน ทชฺชุํ ทเทยฺยุํฯ

มหปฺผลภาวกรณโต ทกฺขิณํ อรหนฺตีติ ทกฺขิเณยฺยา, สมฺมาปฏิปนฺนา, เตสุ ทกฺขิเณยฺเยสุฯ ทกฺขิณํ ปรโลกํ สทฺทหิตฺวา ทาตพฺพํ เทยฺยธมฺมํ ยถา ตํ ทานํ โหติ มหาทานํ, เอวํ ทตฺวาฯ อถ วา พหุโน อนฺนํ ทตฺวา, กถํ ปน อนฺนํ ทาตพฺพนฺติ อาห ‘‘ทกฺขิเณยฺเยสุ ทกฺขิณ’’นฺติฯ อิโต มนุสฺสตฺตา มนุสฺสตฺตภาวโต จุตา ปฏิสนฺธิวเสน สคฺคํ คจฺฉนฺติ ทายกาฯ กามกามิโนติ กาเมตพฺพานํ อุฬารานํ เทวโภคานํ ปฏิลทฺธรูปวิภเวน กมฺมุนา อุปคมเน สาธุการิตาย กามกามิโน สพฺพกามสมงฺคิโนฯ โมทนฺติ ยถารุจิ ปริจาเรนฺตีติ อตฺโถฯ

ฉฏฺฐสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

7. เมตฺตาภาวนาสุตฺตวณฺณนา

[27] สตฺตเม ยานิ กานิจีติ อนวเสสปริยาทานํฯ โอปธิกานิ ปุญฺญกิริยวตฺถูนีติ

เตสํ นิยมนํฯ ตตฺถ อุปธิ วุจฺจนฺติ ขนฺธา, อุปธิสฺส กรณํ สีลํ เอเตสํ, อุปธิปฺปโยชนานิ วา โอปธิกานิฯ สมฺปตฺติภเว อตฺตภาวชนกานิ ปฏิสนฺธิปวตฺติวิปากทายกานิฯ ปุญฺญกิริยวตฺถูนีติ ปุญฺญกิริยา จ ตา เตสํ เตสํ ผลานิสํสานํ วตฺถูนิ จาติ ปุญฺญกิริยวตฺถูนิฯ ตานิ ปน สงฺเขปโต ทานมยํ, สีลมยํ, ภาวนามยนฺติ ติวิธานิ โหนฺติฯ ตตฺถ ยํ วตฺตพฺพํ, ตํ ปรโต ติกนิปาตวณฺณนายํ อาวิ ภวิสฺสติฯ เมตฺตาย เจโตวิมุตฺติยาติ เมตฺตาภาวนาวเสน ปฏิลทฺธติกจตุกฺกชฺฌานสมาปตฺติยาฯ ‘‘เมตฺตา’’ติ หิ วุตฺเต อุปจาโรปิ ลพฺภติ อปฺปนาปิ, ‘‘เจโตวิมุตฺตี’’ติ ปน วุตฺเต อปฺปนาฌานเมว ลพฺภติฯ ตญฺหิ นีวรณาทิปจฺจนีกธมฺมโต จิตฺตสฺส สุฏฺฐุ วิมุตฺติภาเวน เจโตวิมุตฺตีติ วุจฺจติฯ กลํ นาคฺฆนฺติ โสฬสินฺติ เมตฺตาพฺรหฺมวิหารสฺส โสฬสภาคํ โอปธิกานิ ปุญฺญกิริยวตฺถูนิ น อคฺฆนฺติฯ