เมนู

7. โสเจยฺยสุตฺตวณฺณนา

[66] สตฺตเม โสเจยฺยานีติ สุจิภาวาฯ กายโสเจยฺยนฺติ กายสุจริตํ, วจีมโนโสเจยฺยานิปิ วจีมโนสุจริตาเนวฯ ตถา หิ วุตฺตํ ‘‘ตตฺถ กตมํ กายโสเจยฺยํ? ปาณาติปาตา เวรมณี’’ติอาทิ (อ. นิ. 3.121-122)ฯ

คาถายํ สมุจฺเฉทวเสน ปหีนสพฺพกายทุจฺจริตตฺตา กาเยน สุจีติ กายสุจิฯ โสเจยฺยสมฺปนฺนนฺติ ปฏิปฺปสฺสทฺธกิเลสตฺตา สุปริสุทฺธาย โสเจยฺยสมฺปตฺติยา อุเปตํฯ เสสํ วุตฺตนยเมวฯ

สตฺตมสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

8. โมเนยฺยสุตฺตวณฺณนา

[67] อฏฺฐเม โมเนยฺยานีติ เอตฺถ อิธโลกปรโลกํ อตฺตหิตปรหิตญฺจ มุนาตีติ มุนิ, กลฺยาณปุถุชฺชเนน สทฺธิํ สตฺต เสกฺขา อรหา จฯ อิธ ปน อรหาว อธิปฺเปโตฯ มุนิโน ภาวาติ โมเนยฺยานิ, อรหโต กายวจีมโนสมาจาราฯ

อถ วา มุนิภาวกรา โมเนยฺยปฏิปทาธมฺมา โมเนยฺยานิฯ เตสมยํ วิตฺถาโร –

‘‘ตตฺถ กตมํ กายโมเนยฺยํ? ติวิธกายทุจฺจริตสฺส ปหานํ กายโมเนยฺยํ, ติวิธํ กายสุจริตํ กายโมเนยฺยํ, กายารมฺมเณ ญาณํ กายโมเนยฺยํ, กายปริญฺญา กายโมเนยฺยํ, ปริญฺญาสหคโต มคฺโค กายโมเนยฺยํ, กายสฺมิํ ฉนฺทราคปฺปหานํ กายโมเนยฺยํ, กายสงฺขารนิโรธา จตุตฺถชฺฌานสมาปตฺติ กายโมเนยฺยํฯ

‘‘ตตฺถ กตมํ วจีโมเนยฺยํ? จตุพฺพิธวจีทุจฺจริตสฺส ปหานํ วจีโมเนยฺยํ, จตุพฺพิธํ วจีสุจริตํ, วาจารมฺมเณ ญาณํ, วาจาปริญฺญา, ปริญฺญาสหคโต มคฺโค, วาจาย ฉนฺทราคปฺปหานํ, วจีสงฺขารนิโรธา ทุติยชฺฌานสมาปตฺติ วจีโมเนยฺยํฯ

‘‘ตตฺถ กตมํ มโนโมเนยฺยํ? ติวิธมโนทุจฺจริตสฺส ปหานํ มโนโมเนยฺยํ, ติวิธํ มโนสุจริตํ, มนารมฺมเณ ญาณํ, มโนปริญฺญา, ปริญฺญาสหคโต มคฺโค, มนสฺมิํ ฉนฺทราคปฺปหานํ, จิตฺตสงฺขารนิโรธา สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติ มโนโมเนยฺย’’นฺติ (มหานิ. 14; จูฬนิ. เมตฺตคูมาณวปุจฺฉานิทฺเทส 21)ฯ

นินฺหาตปาปกนฺติ อคฺคมคฺคชเลน สุฏฺฐุ วิกฺขาลิตปาปมลํฯ

อฏฺฐมสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

9. ปฐมราคสุตฺตวณฺณนา

[68] นวเม ยสฺส กสฺสจีติ อนิยมิตวจนํ, ตสฺมา ยสฺส กสฺสจิ ปุคฺคลสฺส คหฏฺฐสฺส วา ปพฺพชิตสฺส วาฯ ราโค อปฺปหีโนติ รญฺชนฏฺเฐน ราโค สมุจฺเฉทวเสน น ปหีโน, มคฺเคน อนุปฺปตฺติธมฺมตํ น อาปาทิโตฯ โทสโมเหสุปิ เอเสว นโยฯ ตตฺถ อปายคมนียา ราคโทสโมหา ปฐมมคฺเคน, โอฬาริกา กามราคโทสา ทุติยมคฺเคน, เตเยว อนวเสสา ตติยมคฺเคน, ภวราโค อวสิฏฺฐโมโห จ จตุตฺถมคฺเคน ปหียนฺติฯ เอวเมเตสุ ปหียนฺเตสุ ตเทกฏฺฐโต สพฺเพปิ กิเลสา ปหียนฺเตวฯ เอวเมเต ราคาทโย ยสฺส กสฺสจิ ภิกฺขุสฺส วา ภิกฺขุนิยา วา อุปาสกสฺส วา อุปาสิกาย วา มคฺเคน อปฺปหีนาฯ พทฺโธ มารสฺสาติ กิเลสมาเรน พทฺโธติ วุจฺจติฯ ยทคฺเคน จ กิเลสมาเรน พทฺโธ, ตทคฺเคน อภิสงฺขารมาราทีหิปิ พทฺโธเยว โหติฯ ปฏิมุกฺกสฺส มารปาโสติ ปฏิมุกฺโก อสฺส อเนน อปฺปหีนกิเลเสน ปุคฺคเลน ตาเยว อปฺปหีนกิเลสตาย มารปาสสงฺขาโต กิเลโส อตฺตโน จิตฺตสนฺตาเน ปฏิมุกฺโก ปเวสิโต, เตน สยํ พนฺธาปิโตติ อตฺโถฯ อถ วา ปฏิมุกฺโก อสฺส ภเวยฺย มารปาโสฯ สุกฺกปกฺเข โอมุกฺกสฺสาติ อวมุกฺโก โมจิโต อปนีโต อสฺสฯ เสสํ วุตฺตวิปริยาเยน เวทิตพฺพํฯ

อิธ คาถา สุกฺกปกฺขวเสเนว อาคตาฯ