1. วิตกฺกสุตฺตวณฺณนา

[38] ทุติยวคฺคสฺส ปฐเม ตถาคตํ, ภิกฺขเวติ เอตฺถ ตถาคต-สทฺโท ตาว สตฺตโวหารสมฺมาสมฺพุทฺธาทีสุ ทิสฺสติฯ ตถา เหส ‘‘โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’’ติอาทีสุ (ที. นิ. 1.65) สตฺตโวหาเรฯ

‘‘ตถาคตํ เทวมนุสฺสปูชิตํ,

พุทฺธํ นมสฺสาม สุวตฺถิ โหตู’’ติฯ (ขุ. ปา. 6.16) –

อาทีสุ สมฺมาสมฺพุทฺเธฯ

‘‘ตถาคตํ เทวมนุสฺสปูชิตํ,

ธมฺมํ นมสฺสาม สุวตฺถิ โหตู’’ติฯ (ขุ. ปา. 6.17) –

อาทีสุ ธมฺเมฯ

‘‘ตถาคตํ เทวมนุสฺสปูชิตํ,

สงฺฆํ นมสฺสาม สุวตฺถิ โหตู’’ติฯ (ขุ. ปา. 6.18) –

อาทีสุ สงฺเฆฯ อิธ ปน สมฺมาสมฺพุทฺเธฯ ตสฺมา ตถาคตนฺติ เอตฺถ อฏฺฐหิ การเณหิ ภควา ตถาคโตติ วุจฺจติฯ กตเมหิ อฏฺฐหิ? ตถา อาคโตติ ตถาคโต, ตถา คโตติ ตถาคโต, ตถลกฺขณํ อาคโตติ ตถาคโต, ตถธมฺเม ยาถาวโต อภิสมฺพุทฺโธติ ตถาคโต, ตถทสฺสิตาย ตถาคโต, ตถวาทิตาย ตถาคโต, ตถาการิตาย ตถาคโต, อภิภวนฏฺเฐน ตถาคโตติฯ