พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย จูฬนิทเทส [ปารายนวรรค] 5. มาณวปัญหานิทเทส 4. เมตตคูมาณวปัญหานิทเทส
การถามอีก 3 อย่าง คือ
1. การถามเพื่อประโยชน์ตน 2. การถามเพื่อประโยชน์ผู้อื่น
3. การถามเพื่อประโยชน์ตนและผู้อื่น
การถามอีก 3 อย่าง คือ
1. การถามเพื่อประโยชน์ในภพปัจจุบัน 2. การถามเพื่อประโยชน์ในภพหน้า
3. การถามเพื่อประโยชน์อย่างยิ่ง
การถามอีก 3 อย่าง คือ
1. การถามเพื่อประโยชน์ที่ไม่มีโทษ 2. การถามเพื่อประโยชน์ที่ปราศ
จากกิเลส
3. การถามเพื่อประโยชน์ที่ผุดผ่อง
การถามอีก 3 อย่าง คือ
1. การถามถึงอดีต 2. การถามถึงอนาคต
3. การถามถึงปัจจุบัน
การถามอีก 3 อย่าง คือ
1. การถามถึงเรื่องภายใน 2. การถามถึงเรื่องภายนอก
3. การถามถึงเรื่องทั้งภายในและภายนอก
การถามอีก 3 อย่าง คือ
1. การถามถึงกุศลธรรม 2. การถามถึงอกุศลธรรม
3. การถามถึงอัพยากตธรรม
การถามอีก 3 อย่าง คือ
1. การถามถึงขันธ์ 2. การถามถึงธาตุ
3. การถามถึงอายตนะ
พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย จูฬนิทเทส [ปารายนวรรค] 5. มาณวปัญหานิทเทส 4. เมตตคูมาณวปัญหานิทเทส
การถามอีก 3 อย่าง คือ
1. การถามถึงสติปัฏฐาน 2. การถามถึงสัมมัปปธาน
3. การถามถึงอิทธิบาท
การถามอีก 3 อย่าง คือ
1. การถามถึงอินทรีย์ 2. การถามถึงพละ
3. การถามถึงโพชฌงค์
การถามอีก 3 อย่าง คือ
1. การถามถึงมรรค 2. การถามถึงผล
3. การถามถึงนิพพาน
คำว่า ขอทูลถามปัญหานั้น อธิบายว่า ข้าพระองค์ขอทูลถามพระองค์ คือ
ทูลขอ ทูลอัญเชิญ ทูลให้ทรงประกาศว่า ขอพระองค์โปรดตรัสบอกปัญหานั้น
แก่ข้าพระองค์ด้วยเถิด รวมความว่า ขอทูลถามปัญหานั้น
คำว่า พระผู้มีพระภาค นี้ เป็นคำกล่าวโดยความเคารพ ฯลฯ คำว่า พระ
ผู้มีพระภาค นี้ เป็นสัจฉิกาบัญญัติ1
คำว่า ขอพระองค์โปรดตรัสบอกปัญหานั้นด้วยเถิด อธิบายว่า ขอโปรดตรัส
คือ โปรดบอก แสดง บัญญัติ กำหนด เปิดเผย จำแนก ทำให้ง่าย ประกาศ
รวมความว่า ข้าแต่พระผู้มีพระภาค ข้าพระองค์ขอทูลถามปัญหานั้น ขอพระองค์
โปรดตรัสบอกปัญหานั้นแก่ข้าพระองค์ด้วยเถิด
คำว่า ดังนี้ ในคำว่า ท่านเมตตคูทูลถาม ดังนี้ เป็นบทสนธิ ฯลฯ รวม
ความว่า ท่านเมตตคูทูลถาม ดังนี้
คำว่า ข้าพระองค์ย่อมสำคัญพระองค์ว่าทรงเป็นผู้จบเวท ทรงอบรม
พระองค์แล้ว อธิบายว่า ข้าพระองค์ย่อมสำคัญพระองค์ว่าทรงเป็นผู้จบเวท สำคัญ
พระองค์ว่ามีพระองค์อบรมแล้ว คือ เข้าใจอย่างนี้ รู้อย่างนี้ รู้ละเอียดอย่างนี้ รู้
เฉพาะอย่างนี้ แทงตลอดอย่างนี้
เชิงอรรถ :
1 ดูรายละเอียดข้อ 2/46-48
