พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก [22.มหานิบาต] 10.เวสสันดรชาดก (547) กัณฑ์กุมาร
[2121] ลำดับนั้น พราหมณ์ผู้หยาบช้ากัดเถาวัลย์ให้ขาดแล้ว
เอาเถาวัลย์ผูกพระหัตถ์ของพระกุมารทั้ง 2
ฉุดกระชากลากไปด้วยเถาวัลย์
[2122] แต่นั้น พราหมณ์นั้นถือเอาเชือกและไม้เท้า
ทุบตีพระกุมารทั้ง 2 นั้นไป
ทั้งที่พระเจ้าเวสสันดรพระเจ้ากรุงสีพีทอดพระเนตรเห็นอยู่
[2123] ลำดับนั้น พระกุมารทั้งหลาย
พอหลุดจากพราหมณ์ก็รีบวิ่งหนีไป
พระชาลีมีพระเนตรทั้ง 2 นองไปด้วยพระอัสสุชล
ชะเง้อมองดูพระบิดา
[2124] ทรงถวายบังคมพระยุคลบาทของพระบิดา
พระวรกายสั่นระริกเหมือนใบโพธิ์
ครั้นทรงถวายบังคมพระยุคลบาทของพระบิดาแล้ว
ก็ได้กราบทูลดังนี้ว่า
[2125] ข้าแต่พระบิดา พระมารดากำลังเสด็จออกไปป่า
พระองค์ก็จะพระราชทานหม่อมฉันทั้ง 2 เสียแล้ว
ข้าแต่พระบิดา ขอพระองค์โปรดประทานหม่อมฉันทั้ง 2
เมื่อหม่อมฉันทั้ง 2 เห็นพระมารดากลับมาก่อน
[2126] ข้าแต่พระบิดา พระมารดากำลังเสด็จออกไปป่า
พระองค์ก็จะพระราชทานหม่อมฉันทั้ง 2 เสียแล้ว
ขอพระองค์โปรดพระราชทานหม่อมฉันทั้ง 2
จนกว่าพระมารดาของหม่อมฉันทั้ง 2 จะได้เสด็จมา
เมื่อนั้น พราหมณ์นี้จะขายหรือจะฆ่า
ก็จงทำตามความปรารถนาเถิด
พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก [22.มหานิบาต] 10.เวสสันดรชาดก (547) กัณฑ์กุมาร
[2127] พราหมณ์ผู้หยาบช้านี้ประกอบด้วยบุรุษโทษ 18 ประการ1 คือ
1. มีเท้าทู่ 2. มีเล็บกุด
3. มีปลีน่องหย่อนยาน 4. มีริมฝีปากบนยาว
5. มีน้ำลายไหล 6. มีเขี้ยว
7. มีจมูกหัก
[2128] 8. มีพุงเหมือนหม้อ 9. มีหลังค่อม
10. มีตาเหล่ 11. มีหนวดแดง
12. มีผมเหลือง 13. มีหนังย่นตกกระ
[2129] 14. มีตาเหลือง 15. มีกายคต
16. มีขาโกง 17. มีขนหยาบยาว
18. นุ่งห่มหนังเสือ เป็นอมนุษย์ที่น่าสะพรึงกลัว
[2130] เป็นมนุษย์หรือยักษ์ที่กินเนื้อและเลือด
ออกจากบ้านมาสู่ป่า มาทูลขอทรัพย์กับพระองค์ พระเจ้าข้า
(กัณหาชาลีกล่าวว่า)
[2131] ข้าแต่พระบิดา หม่อมฉันทั้ง 2 กำลังถูกปีศาจนำไปอยู่
เพราะเหตุไรหนอ พระองค์จึงทรงมองเมินอยู่
พระทัยของเสด็จพ่อเห็นจะเหมือนหิน
หรือมิฉะนั้น ก็เหมือนแผ่นเหล็กที่ตรึงไว้
เชิงอรรถ :
1 บุรุษโทษ 18 ประการ คือ (1) มีเท้าทู่ หมายถึงมีเท้าแบนเป็นแผ่น (2) มีเล็บกุด หมายถึงมีเล็บเน่า
(3) มีปลีน่องหย่อนยาน หมายถึงเนื้อปลีน่องหย่อนยานลงข้างล่าง (4) มีริมฝีปากบนยาว หมายถึง
ริมฝีปากด้านบนยาวห้อยปิดริมฝีปากด้านล่าง (5) มีน้ำลายไหล หมายถึงมีน้ำลายไหล(ตลอดเวลา)
(6) มีเขี้ยว หมายถึงมีเขี้ยวงอกขึ้นเหมือนเขี้ยวสุกร (7) มีจมูกหัก หมายถึงมีจมูกทั้งหักทั้งคด (8-10
ความชัดแล้ว) (11) มีหนวดแดง หมายถึงมีหนวดสีแดงเหมือนเส้นลวดทองแดง (12) มีผมเหลือง
หมายถึงมีผมงอกขึ้นมาเป็นสีทอง (13) มีหนังย่นตกกระ หมายถึงหนังตามตัวเต็มไปด้วยรอยย่นและ
เกลื่อนกล่นไปด้วยมูลแมลงวัน (14) มีตาเหลือง หมายถึงมีลูกตาเหลือกเหลืองเหมือนตาแมว (15) มี
กายคด หมายถึงมีที่คด 3 แห่ง คือ สะเอว หลัง และคอ (16) มีขาโกง หมายถึงมีเท้าเฉไปคนละทาง
ข้อต่อกระดูกไม่สนิทกัน (เวลาเดิน)เสียงดังกฏะ กฏะ (17) ความชัดแล้ว (18) เป็นอมนุษย์ หมายถึง
ไม่ใช่มนุษย์ คือ ผู้นั้นเป็นยักษ์จำแลงตัวเป็นมนุษย์เที่ยวไป (ขุ.ชา.อ. 10/2127-2129/391-392)
