พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก [21.อสีตินิบาต] 4.กุณาลชาดก (536)
เมื่อนางนกเหล่านั้นกล่าวอย่างนี้แล้ว นกกุณาละได้รุกรานนางนกเหล่านั้น
อย่างนี้ว่า อีนกถ่อย พวกเจ้าจงฉิบหาย จงพินาศ อีถ่อย อีโจร อีนักเลง อีเผอเรอ
อีใจเบา อีเนรคุณคน อีตามใจตนเองเหมือนลม ครั้นกล่าวแล้วจึงได้เข้าไปหา
ปุณณมุขนกดุเหว่าขาวจนถึงที่อยู่ ครั้นเข้าไปหาแล้วจึงได้กล่าวกับปุณณมุขนก
ดุเหว่าขาวตัวนั้นอย่างนี้ว่า ยังอยู่ดีหรือ ปุณณมุขะเพื่อน
ยังอยู่ดี กุณาละเพื่อน
ท่านผู้เจริญทั้งหลาย ได้ยินว่า ลำดับนั้น นกกุณาละได้ใช้ปีกทั้ง 2 และจะงอย
ปากประคองให้ปุณณมุขนกดุเหว่าขาวตัวนั้นลุกขึ้นแล้วกรอกเภสัชต่างๆ ให้ดื่ม
ได้ยินว่า ครั้งนั้น ความไม่สบายของปุณณมุขนกดุเหว่าขาวตัวนั้นก็ระงับไป
แล้วแล
ท่านผู้เจริญทั้งหลาย ได้ยินว่า ลำดับนั้น นกกุณาละได้กล่าวกับปุณณมุข
นกดุเหว่าขาวตัวหายจากไข้ซึ่งหายจากความป่วยไข้ไม่นานนั้นอย่างนี้ว่า เราได้เห็นมา
แล้ว ปุณณมุขะเพื่อนเอ๋ย เราได้เห็นนางกัณหา มีบิดา 2 คน1 มีผัว 5 คน2 ยังมี
จิตปฏิพัทธ์ในชายคนที่ 6 ซึ่งเป็นคนเปลี้ย เหมือนผีหัวขาด ก็แลในเรื่องนี้ ยังมี
คำกล่าวเป็นคาถาไว้อีกส่วนหนึ่งว่า
[290] ครั้งนั้น นางล่วงละเมิด (นอกใจ) สามีทั้ง 5 คน
เหล่านี้ คือ 1. ท้าวอัชชุนะ3 2. ท้าวนกุละ
3. ท้าวภีมเสน 4. ท้าวยุธิฏฐิละ 5. ท้าวสหเทพ
แล้วได้กระทำลามกกับชายเตี้ยค่อม
เชิงอรรถ :
1 มีบิดา 2 คน คือพระเจ้ากาสีและพระเจ้าโกศล พระเจ้ากาสีรบชนะพระเจ้าโกศล ได้ราชสมบัติและมเหสี
ผู้ทรงครรภ์มาด้วย พระองค์ได้ตั้งพระมเหสีนั้นให้เป็นอัครมเหสีของพระองค์ ต่อมา พระนางประสูติพระ
ราชธิดาให้ชื่อว่า กัณหา (ขุ.ชา.อ. 8/329-328)
2 มีผัว 5 คน คือ ท้าวอัชชุนะเป็นต้น พระราชกุมารทั้ง 5 เป็นโอรสของพระเจ้าปัณฑุราช จบการศึกษา
จากเมืองตักกสิลา เดินทางผ่านมาทางเมืองพาราณสี ถูกพระราชธิดากัณหาเสี่ยงพวงมาลัยเลือกเป็น
พระสวามีทั้ง 5 พระองค์ (ขุ.ชา.อ. 8/328)
3 ท้าวอัชชุนะ เป็นอดีตชาติของนกกุณาละ (8/290/330)
พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก [21.อสีตินิบาต] 4.กุณาลชาดก (536)
เราได้เห็นมาแล้ว ปุณณมุขะเพื่อนเอ๋ย นางสมณีชื่อปัญจตปาวี อาศัยอยู่
ท่ามกลางป่าช้า ยังพรตคือการอดอาหาร 4 วันแล้วจึงจะบริโภคให้ผันแปรไป ได้
กระทำลามกกับนักเลงสุรา1
เราได้เห็นมาแล้ว ปุณณมุขะเพื่อนเอ๋ย พระเทวีนามว่ากากวดี อยู่ ณ ท่าม
กลางมหาสมุทร เป็นภรรยาของพญาครุฑนามว่าเวนเตยยะ2 ได้กระทำลามกกับ
คนธรรพ์นามว่านฏกุเวร
เราได้เห็นมาแล้ว ปุณณมุขะเพื่อนเอ๋ย เจ้าหญิงขนงามนามว่ากุรุงคเทวี
ผู้ทำให้เอฬิกกุมาร3 มีความรักใคร่ ได้กระทำลามกกับฉฬังคกุมารเสนาบดีและ
ธนันเตวาสี
ความจริง เรื่องนั้นเราได้รู้มาอย่างนี้ พระมารดาของพระเจ้าพรหมทัตทรง
ทอดทิ้งพระเจ้าโกศลแล้วได้ทรงกระทำลามกกับปัญจาลจัณฑพราหมณ์4
[291] หญิงทั้ง 5 คนเหล่านี้ก็ดี หญิงเหล่าอื่นก็ดี
ได้กระทำกรรมอันลามกแล้ว
เพราะเหตุนั้น เราจึงไม่วางใจ ไม่สรรเสริญหญิงทั้งหลาย
แผ่นดินคือภูมิเป็นที่เป็นไปแห่งเหล่าสัตว์
อันทรงไว้ซึ่งรัตนะต่าง ๆ
เป็นที่รองรับทั้งสิ่งดีและสิ่งไม่ดี มีความยินดีเสมอกัน
ทนทานได้ทุกอย่าง ไม่ดิ้นรน ไม่โกรธ ฉันใด
หญิงทั้งหลายก็ฉันนั้นเหมือนกัน
เพราะฉะนั้น นรชนไม่ควรวางใจหญิงทั้งหลายเหล่านั้น
เชิงอรรถ :
1 นักเลงสุรา เป็นอดีตชาติของนกกุณาละ (ขุ.ชา.อ. 8/290/332)
2 พญาครุฑ เป็นอดีตชาติของนกกุณาละ เรื่องนี้เป็นเรื่องเดียวกันกับกากวตีชาดก ชาดกที่ 327 ใน
จตุกกนิบาต (เล่ม 27/105/109) (ขุ.ชา.อ. 8/290/332)
3 เอฬิกกุมาร เป็นอดีตชาติของนกกุณาละ (ขุ.ชา.อ. 8/290/335)
4 ปัญจาลจัณฑพราหมณ์ เป็นอดีตชาติของนกกุณาละ (ขุ.ชา.อ. 8/290/336)
