พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก [16. ติงสตินิบาต] 7. ทกรักขสชาดก (517)
(เภรีปริพาชิกากล่าวคุณของพระนางนันทาเทวีว่า)
[230] พระนางนันทาเทวีผู้ประเสริฐกว่าหมู่สนมนารี
มีพระเสาวนีย์น่ารัก ทรงอนุวัตรตามมหาบพิตร เป็นผู้ทรงศีล
มิได้ทรงเหินห่างมหาบพิตร ประดุจพระฉายาโดยส่วนเดียว
[231] ปราศจากความกริ้วโกรธ ทรงมีบุญ
ฉลาด ทรงเล็งเห็นประโยชน์
เพราะโทษอะไร มหาบพิตรจะประทานมเหสีให้ผีเสื้อน้ำ
(พระราชาตรัสโทษของนางนันทาเทวีว่า)
[232] พระนางนันทาเทวีนั้นชอบขอทรัพย์ที่ไม่ควรขอกับโยม
ผู้ถึงความร่าเริงยินดี ผู้ตกอยู่ในอำนาจสิ่งที่มิใช่ประโยชน์
เพื่อโอรสและธิดาของตน
[233] โยมนั้นมีความกำหนัด จึงยอมให้ทรัพย์
ทั้งมีค่ามากและมีค่าน้อยเป็นจำนวนมาก
ครั้นยอมให้ทรัพย์ยากที่จะสละได้แล้ว ภายหลังจึงเศร้าโศกเสียใจ
เพราะโทษนั้นแหละ โยมจะพึงให้มเหสีแก่ผีเสื้อน้ำ
(เภรีปริพาชิกาทูลถามต่อไปว่า)
[234] พระกนิษฐภาดาพระองค์ใดทรงยังชนบทให้เจริญ
เชิญเสด็จมหาบพิตรกลับพระราชมณเฑียรและทรงครอบงำ
นำทรัพย์จากราชสมบัติอื่นมาถวายเป็นจำนวนมาก
[235] พระกนิษฐภาดาพระองค์นั้นประเสริฐกว่านายขมังธนูทั้งหลาย
ทรงกล้าหาญ มีพระปรีชาเฉียบแหลม
เพราะโทษอะไร มหาบพิตรจึงจะประทานให้แก่ผีเสื้อน้ำเล่า
(พระราชาตรัสโทษของพระกนิษฐาภาดาว่า)
[236] อนุชาใดของโยมผู้ยังชนบทให้เจริญ
นำโยมกลับพระราชมณเฑียรและครอบงำ
นำทรัพย์จากราชสมบัติอื่นมาให้เป็นจำนวนมาก
พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก [16. ติงสตินิบาต] 7. ทกรักขสชาดก (517)
[237] อนุชานั้นประเสริฐกว่านายขมังธนูทั้งหลาย
กล้าหาญ และมีปัญญาเฉียบแหลม ยังเป็นเด็ก
แต่ดูหมิ่นโยมว่า พระราชาพระองค์นี้ทรงเป็นสุขเพราะเรา
[238] พระแม่เจ้า เขาไม่มาแม้สู่ที่บำรุงของโยมเหมือนก่อน
เพราะโทษนั้น โยมจะพึงให้อนุชาแก่ผีเสื้อน้ำ
(เภรีปริพาชิกาบอกคุณของพระสหายนั้นว่า)
[239] มหาบพิตรและธนุเสขกุมาร
ทั้ง 2 กำเนิดราตรีเดียวกัน
ทั้ง 2 เกิดในพระนครนี้ เป็นชาวปัญจาลนคร
เป็นสหายกันมีวัยเสมอกัน
[240] กุมารนั้นติดตามมหาบพิตรท่องเที่ยวไป
ร่วมทุกข์ร่วมสุขกับมหาบพิตร
มีความขยันขวนขวายในราชกิจทุกอย่างของมหาบพิตร
ทั้งกลางวันและกลางคืน
เพราะโทษอะไร มหาบพิตรจึงจะประทานสหายให้ผีเสื้อน้ำเสียเล่า
(พระราชาตรัสโทษของพระสหายว่า)
[241] พระแม่เจ้า ธนุเสขกุมารนี้หัวเราะดังกับโยม
เมื่อท่องเที่ยวไปกับโยม
แม้วันนี้เขาก็ยังหัวเราะดังเกินขอบเขตแบบนั้น
[242] พระแม่เจ้า โยมแม้กำลังปรึกษากับพระเทวีอยู่ในที่รโหฐาน
ธนุเสขกุมารยังมิทันบอกกล่าว
ยังมิทันให้โยมรู้ตัวก่อน ก็พรวดพราดเข้าไป
[243] เขาได้ช่อง ได้โอกาส
เพราะโทษนั้น โยมจึงจะให้สหายผู้ไม่มีความละอาย
ไม่เอื้อเฟื้อแก่ผีเสื้อน้ำ
