พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก [10. ทสกนิบาต] 2. กัณหชาดก (440)
10. ทสกนิบาต
1. จตุทวารชาดก (439)
ว่าด้วยเมืองมี 4 ประตู
(นายมิตตวินทกะถามรุกขเทวดาโพธิสัตว์ว่า)
[1] เมืองนี้มี 4 ประตู มีกำแพงเหล็กมั่นคง
ข้าพเจ้าได้ทำกรรมชั่วอะไร จึงถูกกักขังไว้
[2] ประตูทุกบานได้ถูกปิดไว้ ข้าพเจ้าถูกขังเหมือนกับนก
เทพผู้ควรบูชา เหตุอะไรหนอ ข้าพเจ้าจึงถูกจักรบดขยี้
(รุกขเทวดาตอบว่า)
[3] นี่สหาย ท่านได้ทรัพย์ถึง 120,000 แล้ว
ก็ไม่กระทำตามคำของพวกญาติผู้อนุเคราะห์
[4] ท่านได้แล่นเรือออกไปสู่สมุทรสาคร
ซึ่งทำให้เรือโลดเต้นได้ อันมีความสำเร็จน้อย
ท่านเมื่อมีความปรารถนามากเกินไป
ได้ครอบครองนารี 4 นาง ไม่พอใจนางทั้ง 4
ได้ครอบครองนารี 8 นาง ไม่พอใจนางทั้ง 8
[5] ได้ครอบครองนารี 16 นาง ไม่พอใจนางทั้ง 16
ได้ครอบครองนารี 32 นาง ไม่พอใจนางทั้ง 32
จึงได้ประสบจักร
จักรจึงพัดผันอยู่ที่ศีรษะของท่าน
ผู้ถูกความปรารถนามากเกินไปขจัดแล้ว
[6] อันความอยากที่แผ่ซ่านไป กว้างขวางยิ่งนัก ให้เต็มได้ยาก
คนเหล่าใดย่อมกำหนัดตามความอยากนั้น
คนเหล่านั้นต้องเป็นผู้ทูนจักรไว้
