พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก [3. ติกนิบาต] 2. ปทุมวรรค 1. ปทุมชาดก (261)
[27] พ่อผู้ดำรงอยู่ในมนุษยโลกนี้
กำลังตกอยู่ในวิสัยของพญามัจจุราช มาถึงสถานที่นี้ได้
เพราะการช่วยเหลืออันแสนยากของดาบสนั้น
ลูกเอ๋ย ติรีฏวัจฉดาบสเป็นผู้สมควรแก่ลาภ1
พวกเจ้าจงถวายปัจจัยที่ควรบริโภค
จงบูชาด้วยปัจจัยที่ควรบูชาแก่ท่านเถิด
ติรีฏวัจฉชาดกที่ 9 จบ
10. ทูตชาดก (260)
ว่าด้วยทุกชีวิตเป็นทูตของท้อง
(บุรุษโลเลคนหนึ่งได้เห็นวิธีเสวยพระกระยาหารของพระเจ้าโภชนสุทธิกโพธิสัตว์
ตกอยู่ในอำนาจของความอยาก จึงกล่าว 2 คาถาทูลว่า)
[28] สัตว์ทั้งหลายที่ตกอยู่ในอำนาจของตัณหาไปยังสถานที่ไกล
เพื่อจะขอแม้กับคนที่เป็นศัตรูเพื่อประโยชน์แก่ท้องใด
ข้าพระองค์เป็นทูตของท้องนั้น ข้าแต่พระองค์ผู้เป็นจอมทัพ
ขอพระองค์อย่าทรงพิโรธข้าพระองค์เลย
[29] มนุษย์ทั้งหลายตกอยู่ในอำนาจของท้องใดทั้งกลางวันกลางคืน
ข้าพระองค์เป็นทูตของท้องนั้น ข้าแต่พระองค์ผู้เป็นจอมทัพรถ
ขอพระองค์อย่าทรงพิโรธข้าพระองค์เลย
(พระราชาได้สดับคำของบุรุษนั้นแล้ว จึงตรัสว่า)
[30] พ่อพราหมณ์ เราจะให้โคแดงสัก 1,000 ตัว
พร้อมกับโคจ่าฝูงแก่ท่าน เพราะทูตจะไม่ให้แก่ทูตได้อย่างไร
แม้เราก็เป็นทูตของท้องนั้นเหมือนกัน
ทูตชาดกที่ 10 จบ
สังกัปปวรรคที่ 1 จบ
เชิงอรรถ :
1 ลาภ ในที่นี้หมายถึงการได้ปัจจัย 4 (ขุ.ชา.อ. 4/27/49)
พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก [3. ติกนิบาต] 2. ปทุมวรรค 1. ปทุมชาดก (261)
รวมชาดกที่มีในวรรคนี้ คือ
1. สังกัปปราคชาดก 2. ติลมุฏฐิชาดก
3. มณิกัณฐชาดก 4. กุณฑกกุจฉิสินธวชาดก
5. สุกชาดก 6. ชรูทปานชาดก
7. คามณิจันทชาดก 8. มันธาตุราชชาดก
9. ติรีฏวัจฉชาดก 10. ทูตชาดก
2. ปทุมวรรค
หมวดว่าด้วยดอกบัว
1. ปทุมชาดก (261)
ว่าด้วยลูกชายเศรษฐีขอดอกบัว
(ลูกชายเศรษฐีคนหนึ่งเรียกชายจมูกแหว่งมาแล้ว กล่าวขอดอกบัวว่า)
[31] ผมและหนวดที่ขาดไปแล้ว ๆ ยังงอกขึ้นอีกฉันใด
ขอจมูกของท่านจงงอกขึ้นฉันนั้น
เราขอดอกบัวท่านแล้ว ขอท่านจงให้แก่เรา
(ลูกชายเศรษฐีคนที่ 2 กล่าวขอว่า)
[32] พืชที่เก็บไว้ในฤดูใบไม้ร่วง เขาหว่านลงในนาแล้วงอกขึ้นฉันใด
ขอจมูกของท่านจงงอกขึ้นฉันนั้น
เราขอดอกบัวท่านแล้ว ขอท่านจงให้แก่เรา
(พระโพธิสัตว์ลูกชายเศรษฐีคนที่ 3 กล่าวขอว่า)
[33] คนทั้ง 2 คนนี้เพ้อเจ้ออยู่ด้วยคิดว่า
ผู้นี้จะให้ดอกบัวแก่เราบ้าง พวกเขาจะพูดหรือไม่พูดก็ตาม
จมูกของท่านไม่มีทางจะงอกขึ้นได้
เราเพียงแต่ขอท่านเท่านั้น ท่านจงให้ดอกบัวแก่เรานะสหาย
ปทุมชาดกที่ 1 จบ
