พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย เถรคาถา [2. ทุกนิบาต] 1. ปฐมวรรค 10. วสภเถรคาถา
[135] ด้วยว่าชาติของเราสิ้นไปแล้ว
คำสั่งสอนของพระชินเจ้าเราอยู่จบแล้ว
ทิฏฐิและอวิชชาคือข่ายเราละได้แล้ว
ตัณหานำไปสู่ภพเราก็ถอนได้แล้ว
[136] เราออกจากเรือนบวชเป็นบรรพชิตเพื่อประโยชน์ใด
ประโยชน์นั้นเราได้บรรลุแล้ว
ความสิ้นไปแห่งสังโยชน์ทั้งปวงเราก็ได้บรรลุแล้ว
9. โคตมเถรคาถา
ภาษิตของพระโคตมเถระ
(พระโคตมเถระเมื่อจะพยากรณ์พระอรหัต จึงได้กล่าว 2 คาถาไว้ดังนี้ว่า)
[137] มุนีทั้งหลายผู้ไม่พัวพันในเหล่าสตรีทั้งหลายย่อมนอนเป็นสุข
เหล่าสตรีที่หาสัจจะได้ยากแสนยาก
บุรุษต้องคอยระแวดระวังตลอดกาลทุกเมื่อ
[138] กาม เราได้ประพฤติเพื่อฆ่าเจ้าได้แล้ว
บัดนี้ เราจึงไม่เป็นหนี้เจ้า
เดี๋ยวนี้เราบรรลุนิพพานที่บุคคลไปแล้วไม่เศร้าโศก
10. วสภเถรคาถา
ภาษิตของพระวสภเถระ
(พระวสภเถระเมื่อจะติเตียนความปรารถนาเลวทราม จึงได้กล่าว 2 คาถาไว้
ดังนี้ว่า)
[139] บุคคลผู้ลวงโลกย่อมฆ่าตนก่อน ภายหลังจึงฆ่าผู้อื่น
บุคคลผู้ลวงโลกนั้นย่อมฆ่าตนได้ง่าย
เหมือนนายพรานนกหาอุบายฆ่านกด้วยนกต่อ
พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย เถรคาถา [2. ทุกนิบาต] 2. ทุติยวรรค 1. มหาจุนทเถรคาถา
[140] ท่านสุชัมบดี บุคคลผู้มีวรรณะภายนอก1ไม่ชื่อว่าเป็นพราหมณ์
เพราะพราหมณ์ต้องมีวรรณะภายใน
ผู้ใดมีกรรมชั่ว ผู้นั้นแลเป็นคนชั้นต่ำ
ปฐมวรรค จบ
รวมเรื่องพระเถระที่มีในวรรคนี้ คือ
1. พระอุตตรเถระ 2. พระปิณโฑลภารทวาชเถระ
3. พระวัลลิยเถระ 4. พระคังคาตีริยเถระ
5. พระอชินเถระ 6. พระเมฬชินเถระ
7. พระราธเถระ 8. พระสุราธเถระ
9. พระโคตมเถระ 10. พระวสภเถระ ล้วนมีฤทธิ์มาก
2. ทุติยวรรค
หมวดที่ 2
1. มหาจุนทเถรคาถา
ภาษิตของพระมหาจุนทเถระ
(พระมหาจุนทเถระเมื่อจะสรรเสริญอุปนิสัยที่หนักแน่นและการอยู่อย่างสงัด
จึงได้กล่าว 2 คาถาไว้ดังนี้ว่า)
[141] การฟังด้วยดีเป็นเหตุให้การศึกษาเจริญ
การศึกษาเป็นเหตุให้ปัญญาเจริญ
บุคคลรู้ประโยชน์ได้ก็เพราะปัญญา
ประโยชน์ที่บุคคลรู้แล้วนำความสุขมาให้
เชิงอรรถ :
1 วรรณะ คือ คุณสมบัติมีศีลเป็นต้น (ขุ.เถร.อ. 1/140/402)
