พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย เถรคาถา [2. ทุกนิบาต] 1. ปฐมวรรค 2. ปิณโฑลภารทวาชเถรคาถา
2. ทุกนิบาต
1. ปฐมวรรค
หมวดที่ 1
1. อุตตรเถรคาถา
ภาษิตของพระอุตตรเถระ
ทราบว่า ท่านพระอุตตรเถระได้กล่าว 2 คาถาไว้ดังนี้ว่า
[121] ภพที่เที่ยงสักภพก็ไม่มี หรือแม้สังขารที่เที่ยงก็ไม่มี
ขันธ์เหล่านั้นย่อมเวียนเกิดและเวียนดับไป
[122] เรารู้โทษอย่างนี้แล้ว จึงไม่มีความต้องการภพ
สลัดออกจากกามทุกอย่าง ได้ถึงความสิ้นอาสวะแล้ว
2. ปิณโฑลภารทวาชเถรคาถา
ภาษิตของพระปิณโฑลภารทวาชเถระ
ทราบว่า ท่านพระปิณโฑลภารทวาชเถระได้กล่าว 2 คาถาไว้ดังนี้ว่า
[123] ชีวิตของเรานี้ หาเป็นไปโดยไม่สมควรไม่
อาหารทำใจให้สงบไม่ได้
แต่เราเห็นว่าร่างกายดำรงอยู่ได้เพราะอาหาร
จึงได้เที่ยวแสวงหาอาหารโดยทางที่ชอบ
[124] ด้วยว่า นักปราชญ์มีพระพุทธเจ้าเป็นต้น
ได้กล่าวการไหว้ และการบูชาในตระกูลทั้งหลายว่า
เป็นเปือกตม เป็นลูกศรอันละเอียดซึ่งถอนขึ้นได้ยาก
เป็นสักการะที่คนชั่วละได้ยาก
พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย เถรคาถา [2. ทุกนิบาต]1. ปฐมวรรค 5. อชินเถรคาถา
3. วัลลิยเถรคาถา
ภาษิตของพระวัลลิยเถระ
(พระวัลลิยเถระเมื่อจะพยากรณ์พระอรหัต จึงได้กล่าว 2 คาถาไว้ดังนี้ว่า)
[125] ลิงเข้าไปในกระท่อมมี 5 ประตู
พยายามเวียนเข้าออกทางประตูเนือง ๆ
[126] จงหยุดนิ่ง อย่าวิ่งไปนะเจ้าลิง
เพราะเจ้าอาศัยเรือนคืออัตภาพไม่ได้ เหมือนดังกาลก่อน
เจ้าถูกเราข่มไว้ด้วยปัญญาแล้ว จักไปไกลไม่ได้เลย
4. คังคาตีริยเถรคาถา
ภาษิตของพระคังคาตีริยเถระ
(พระคังคาตีริยเถระเมื่อจะพยากรณ์พระอรหัต จึงได้กล่าว 2 คาถาไว้ดังนี้ว่า)
[127] เราสร้างกระท่อมด้วยใบตาล 3 ใบ อยู่ที่ริมฝั่งแม่น้ำคงคา
บาตรของเราเหมือนหม้อสำหรับตักน้ำนมรดศพ
และจีวรของเราเป็นผ้าบังสุกุล
[128] ในระหว่าง 2 พรรษา เราพูดเพียงคำเดียว
ระหว่างพรรษาที่ 3 เราทำลายกองความมืดได้แล้ว1
5. อชินเถรคาถา
ภาษิตของพระอชินเถระ
(พระอชินเถระเมื่อจะให้ภิกษุทั้งหลายสังเวช จึงได้กล่าว 2 คาถาไว้ดังนี้ว่า)
[129] ถึงแม้ว่าบุคคลจะมีวิชชา 3 ละมัจจุราชได้ ไม่มีอาสวะ
คนพาลทั้งหลายที่ไม่มีความรู้ย่อมดูหมิ่นบุคคลนั้นว่า
เป็นผู้ไม่มีชื่อเสียง
เชิงอรรถ :
1 ทำลายอวิชชาได้ด้วยอริยมรรค (ขุ.เถ.อ. 1/128/385)
