พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย เถรคาถา [1. เอกกนิบาต] 5. ปัญจมวรรค 3. สุมังคลเถรคาถา
5. ปัญจมวรรค
หมวดที่ 5
1. สิริวัฑฒเถรคาถา
ภาษิตของพระสิริวัฑฒเถระ
ทราบว่า ท่านพระสิริวัฑฒเถระได้กล่าวคาถาไว้ดังนี้ว่า
[41] ภิกษุผู้เป็นบุตรของพระพุทธองค์ผู้คงที่ หาผู้เสมอเหมือนมิได้
ไปเข้าฌานอยู่ตามซอกเขา เหมือนสายฟ้าแลบส่องลอดเข้าไป
ตามช่องเขาที่ชื่อเวภาระและปัณฑวะ
2. ขทิรวนิยเถรคาถา
ภาษิตของพระขทิรวนิยเถระ
ทราบว่า ท่านพระขทิรวนิยเถระได้กล่าวคาถาไว้ดังนี้ว่า
[42] สามเณรจาละ สามเณรอุปจาละ สามเณรสีสูปจาละ
พวกเธอครองสติมั่นคงอยู่หรือเปล่า
หลวงลุง1ของพวกเธอ ผู้เปรียบเหมือนนายขมังธนู
ผู้สามารถยิงทะลวงปลายขนทรายได้
เพราะมีปัญญาหลักแหลมว่องไวรู้แจ้งตลอดมาถึงแล้ว
3. สุมังคลเถรคาถา
ภาษิตของพระสุมังคลเถระ
ทราบว่า ท่านพระสุมังคลเถระได้กล่าวคาถาไว้ดังนี้ว่า
[43] เราพ้นดีแล้ว พ้นแล้วด้วยดี
พ้นดีแล้วจากการหลังค่อม 3 กรณี คือ
เชิงอรรถ :
1 พระสารีบุตรเถระ (ขุ.เถร.อ. 1/42/171)
พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย เถรคาถา [1. เอกกนิบาต] 5. ปัญจมวรรค 5. รมณียวิหารีเถรคาถา
จากการเกี่ยวข้าว การไถนา และการถางหญ้า
แม้ว่างานเกี่ยวหญ้าเป็นต้น จะมีอยู่ในที่ใกล้ ๆ นี้ก็ตาม
แต่ก็ไม่เหมาะ ไม่ควรแก่เราทั้งสิ้น
เพียรเพ่งเถิด สุมังคละ จงเผาเถิด สุมังคละ
เธอจงเป็นผู้ไม่ประมาทอยู่เถิด สุมังคละ
4. สานุเถรคาถา
ภาษิตของพระสานุเถระ
ทราบว่า ท่านพระสานุเถระได้กล่าวคาถาไว้ดังนี้ว่า
[44] โยมแม่ ชนทั้งหลายร่ำไห้ถึงคนที่ตายไปแล้ว
หรือยังมีชีวิตอยู่ (แต่)หาไม่พบ
โยมแม่ โยมยังแลเห็นอาตมามีชีวิตอยู่
ทำไมจึงร่ำไห้ถึงอาตมาเล่า โยมแม่
5. รมณียวิหารีเถรคาถา
ภาษิตของพระรมณียวิหารีเถระ
ทราบว่า ท่านพระรมณียวิหารีเถระได้กล่าวคาถาไว้ดังนี้ว่า
[45] ขอท่านทั้งหลายจงจำข้าพเจ้าว่า
เป็นสาวกของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
ผู้ชื่อว่าสมบูรณ์ด้วยทัศนะ1
เพราะพลั้งพลาดแล้วสามารถตั้งตนได้
เหมือนโคอาชาไนยเจริญเต็มที่
พลาดล้มแล้วลุกขึ้นยืนใหม่ได้ ฉะนั้น
เชิงอรรถ :
1 ความเห็นชอบ (ขุ.เถร.อ. 1/45/181)
