พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ธรรมบท 11. ชราวรรค 2. สิริมาวัตถุ
11. ชราวรรค
หมวดว่าด้วยความชรา
1. วิสาขาสหายิกาวัตถุ
เรื่องหญิงสหายของนางวิสาขา
(พระผู้มีพระภาคตรัสพระคาถานี้แก่หญิงประมาณ 500 คน ดังนี้)
[146] เมื่อโลกลุกเป็นไฟ1อยู่เป็นนิตย์
ทำไมจึงมัวหัวเราะร่าเริงกันอยู่เล่า
เธอทั้งหลายถูกความมืด2ปกคลุม
ไฉนไม่แสวงหาดวงประทีป3กันเล่า
2. สิริมาวัตถุ
เรื่องนางสิริมา
(พระผู้มีพระภาคตรัสพระคาถานี้แก่บริษัท 4 ที่มุงดูศพนางสิริมา ดังนี้)
[147] จงดูอัตภาพที่ตกแต่งอย่างสวยงาม
แต่มีกายเป็นแผล4 มีกระดูกเป็นโครงร่าง5
อันกระสับกระส่าย ที่มหาชนดำริหวังกันมาก6
ซึ่งไม่มีความยั่งยืนตั้งมั่น
เชิงอรรถ :
1 โลกลุกเป็นไฟ หมายถึงโลกสันนิวาส (โลกคือหมู่สัตว์) ถูกไฟ 11 กอง คือ ราคะ โทสะ โมหะ ชาติ ชรา
มรณะ โสกะ ปริเทวะ ทุกข์ โทมนัส และอุปายาส แผดเผาอยู่เป็นนิตย์ (ขุ.ธ.อ. 5/85) และดู วิ.ม. (แปล)
4/54/63, สํ.สฬา. (แปล) 18/28/27 ประกอบ
2 ความมืด หมายถึงอวิชชา (ขุ.ธ.อ. 5/85)
3 ดวงประทีป หมายถึงแสงสว่างคือญาณ (ขุ.ธ.อ. 5/85)
4 มีกายเป็นแผล หมายถึงมีทวาร 9 (ขุ.ธ.อ.5/90)
5 มีกระดูกเป็นโครงร่าง หมายถึงมีกระดูก 300 ท่อนเป็นโครงร่าง (ขุ.ธ.อ.5/90)
6 ดูเทียบ ม.ม. (แปล) 13/302/359, ขุ.เถร. (แปล) 26/769/468, 1160/530
