พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อิติวุตตกะ [2. ทุกนิบาต] 1. ปฐมวรรค รวมพระสูตรที่มีในวรรค
ธรรม 2 ประการ อะไรบ้าง คือ
1. ความมีสังเวคธรรม1ในฐานะที่ควรมีสังเวคธรรม2
2. ความเพียรโดยแยบคายแห่งบุคคลผู้มีสังเวคธรรม
ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม 2 ประการนี้แล ย่อมอยู่อย่างมี
ความสุขโสมนัสมากในปัจจุบัน และย่อมเริ่มประกอบความเพียรโดยแยบคาย เพื่อ
ความสิ้นอาสวะ
พระผู้มีพระภาคได้ตรัสเนื้อความดังกล่าวมานี้แล้ว ในพระสูตรนั้น จึงตรัส
คาถาประพันธ์ดังนี้ว่า
ภิกษุผู้เป็นบัณฑิต มีความเพียร
มีปัญญารักษาตน พิจารณาเห็นชอบด้วยปัญญา
ควรมีสังเวคธรรมในฐานะที่ควรมีสังเวคธรรมทีเดียว
ภิกษุผู้มีความเพียร มีความประพฤติสงบ ไม่ฟุ้งซ่าน
หมั่นประกอบอุบายเป็นเครื่องสงบใจอยู่อย่างนี้
พึงถึงความสิ้นทุกข์
แม้เนื้อความนี้ พระผู้มีพระภาคก็ตรัสไว้แล้ว ข้าพเจ้าได้สดับมาอย่างนี้แล
โสมนัสสสูตรที่ 10 จบ
ปฐมวรรค จบ
รวมพระสูตรที่มีในวรรคนี้ คือ
1. ทุกขวิหารสูตร 2. สุขวิหารสูตร
3. ตปนียสูตร 4. อตปนียสูตร
5. ปฐมสีลสูตร 6. ทุติยสีลสูตร
7. อาตาปีสูตร 8. ปฐมนกุหนสูตร
9. ทุติยนกุหนสูตร 10. โสมนัสสสูตร
เชิงอรรถ :
1 ดูเชิงอรรถที่ 2 หน้า 76 ในเล่มนี้
2 ฐานะที่ควรมีสังเวคธรรม หมายถึงชาติ ชรา มรณะ ทุกข์ในอบาย วัฏฏมูลกทุกข์ อาหารปริเยฏฐิมูลกทุกข์
(ขุ.อิติ.อ. 37/131)
