พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย ทสกนิบาต [2. ทุติยปัณณาสก์] 3. อากังขวรรค 6. ตโยธัมมสูตร
อานนท์ บุคคล 10 จำพวกนี้แล มีปรากฏอยู่ในโลก
บุรุษชื่อว่าปุราณะเป็นผู้ประกอบด้วยศีลเช่นใด บุรุษชื่อว่าอิสิทัตตะก็เป็นผู้
ประกอบด้วยศีลเช่นนั้น บุรุษชื่อว่าปุราณะจะได้รู้แม้คติของบุรุษชื่อว่าอิสิทัตตะในโลก
นี้ก็หามิได้ บุรุษชื่อว่าอิสิทัตตะเป็นผู้ประกอบด้วยปัญญาเช่นใด บุรุษชื่อว่าปุราณะก็
เป็นผู้ประกอบด้วยปัญญาเช่นนั้น บุรุษชื่อว่าอิสิทัตตะจะได้รู้แม้คติของบุรุษชื่อว่า
ปุราณะในโลกนี้ก็หามิได้
อานนท์ บุคคลทั้ง 2 นี้แล เป็นผู้ต่ำกว่ากันด้วยองค์คุณคนละอย่าง อย่างนี้แล
มิคสาลาสูตรที่ 5 จบ
6. ตโยธัมมสูตร
ว่าด้วยธรรม 3 ประการ
[76] ภิกษุทั้งหลาย ธรรม 3 ประการนี้ ไม่พึงมีปรากฏอยู่ในโลก ตถาคต
อรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าไม่พึงอุบัติขึ้นในโลก ธรรมวินัยที่ตถาคตประกาศไว้ก็ไม่พึง
รุ่งเรืองในโลก
ธรรม 3 ประการ อะไรบ้าง คือ
1. ชาติ (ความเกิด) 2. ชรา (ความแก่)
3. มรณะ (ความตาย)
ธรรม 3 ประการนี้แล ไม่พึงมีปรากฏอยู่ในโลก ตถาคตอรหันตสัมมา-
สัมพุทธเจ้าก็ไม่พึงอุบัติขึ้นในโลก ธรรมวินัยที่ตถาคตประกาศไว้ก็ไม่พึงรุ่งเรืองในโลก
เพราะธรรม 3 ประการนี้ยังมีปรากฏอยู่ในโลก ฉะนั้น ตถาคตอรหันตสัมมา-
สัมพุทธเจ้าจึงอุบัติขึ้นในโลก ธรรมวินัยที่ตถาคตประกาศไว้จึงรุ่งเรืองในโลก
1. บุคคลยังละธรรม 3 ประการนี้ไม่ได้ ก็ไม่อาจละชาติ ชรา และมรณะได้
พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย ทสกนิบาต [2. ทุติยปัณณาสก์] 3. อากังขวรรค 6. ตโยธัมมสูตร
ธรรม 3 ประการ อะไรบ้าง คือ
(1) ราคะ (ความกำหนัด)
(2) โทสะ (ความคิดประทุษร้าย)
(3) โมหะ (ความหลง)
ภิกษุทั้งหลาย บุคคลยังละธรรม 3 ประการนี้แลไม่ได้ ก็ไม่อาจละชาติ ชรา
และมรณะได้
2. บุคคลยังละธรรม 3 ประการนี้ไม่ได้ ก็ไม่อาจละราคะ โทสะและโมหะได้
ธรรม 3 ประการ อะไรบ้าง คือ
(1) สักกายทิฏฐิ (ความเห็นว่าเป็นตัวของตน)
(2) วิจิกิจฉา(ความลังเลสงสัย)
(3) สีลัพพตปรามาส(ความถือมั่นศีลพรต)
ภิกษุทั้งหลาย บุคคลยังละธรรม 3 ประการนี้แลไม่ได้ ก็ไม่อาจละราคะ โทสะ
และโมหะได้
3. บุคคลยังละธรรม 3 ประการนี้ไม่ได้ ก็ไม่อาจละสักกายทิฏฐิ วิจิกิจฉา และ
สีลัพพตปรามาสได้
ธรรม 3 ประการ อะไรบ้าง คือ
(1) การมนสิการโดยไม่แยบคาย
(2) การเดินทางผิด
(3) ความหดหู่แห่งจิต
ภิกษุทั้งหลาย บุคคลยังละธรรม 3 ประการนี้แลไม่ได้ ก็ไม่อาจละสักกายทิฏฐิ
วิจิกิจฉา และสีลัพพตปรามาสได้
4. บุคคลยังละธรรม 3 ประการนี้ไม่ได้ ก็ไม่อาจละการมนสิการโดยไม่แยบคาย
การเดินทางผิด และความหดหู่แห่งจิตได้
ธรรม 3 ประการ อะไรบ้าง คือ
(1) ความหลงลืมสติ
(2) ความไม่มีสัมปชัญญะ
(3) ความฟุ้งซ่านแห่งจิต
