พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย อัฏฐกนิบาต [2.ทุติยปัณณาสก์] 2.ภูมิจาลวรรค 10.ภูมิจาลสูตร
เหตุปัจจัย 8 ประการ อะไรบ้าง คือ
1. มหาปฐพีนี้ตั้งอยู่บนน้ำ น้ำตั้งอยู่บนลม ลมตั้งอยู่บนอากาศ เวลา
ที่ลมพายุพัดแรงย่อมทำให้น้ำกระเพื่อม น้ำที่กระเพื่อมย่อมทำให้
แผ่นดินไหวตาม นี้เป็นเหตุปัจจัยประการที่ 1 ที่ทำให้แผ่นดินไหว
อย่างรุนแรง
2. สมณะหรือพราหมณ์ผู้มีฤทธิ์ เชี่ยวชาญทางจิต หรือเหล่าเทวดาผู้มี
ฤทธิ์มาก มีอานุภาพมากได้เจริญปฐวีสัญญานิดหน่อย แต่เจริญ
อาโปสัญญาจนหาประมาณมิได้ จึงทำให้แผ่นดินนี้ไหวสั่นสะเทือน
เลื่อนลั่น นี้เป็นเหตุปัจจัยประการที่ 2 ที่ทำให้แผ่นดินไหวอย่าง
รุนแรง
3. คราวที่พระโพธิสัตว์มีสติสัมปชัญญะจุติจากภพดุสิต เสด็จสู่พระครรภ์
ของพระมารดา แผ่นดินนี้ก็ไหวสั่นสะเทือนเลื่อนลั่น นี้เป็นเหตุปัจจัย
ประการที่ 3 ที่ทำให้แผ่นดินไหวอย่างรุนแรง
4. คราวที่พระโพธิสัตว์มีสติสัมปชัญญะ ประสูติจากพระครรภ์ของ
พระมารดา แผ่นดินนี้ก็ไหวสั่นสะเทือนเลื่อนลั่น นี้เป็นเหตุปัจจัย
ประการที่ 4 ที่ทำให้แผ่นดินไหวอย่างรุนแรง
5. คราวที่ตถาคตตรัสรู้อนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณ แผ่นดินนี้ก็ไหวสั่น
สะเทือนเลื่อนลั่น นี้เป็นเหตุปัจจัยประการที่ 5 ที่ทำให้แผ่นดินไหว
อย่างรุนแรง
6. คราวที่ตถาคตประกาศธรรมจักรอันยอดเยี่ยมให้เป็นไป แผ่นดินนี้
ก็ไหวสั่นสะเทือนเลื่อนลั่น นี้เป็นเหตุปัจจัยประการที่ 6 ที่ทำให้
แผ่นดินไหวอย่างรุนแรง
พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย อัฏฐกนิบาต [2.ทุติยปัณณาสก์] 2.ภูมิจาลวรรค รวมพระสูตรที่มีในวรรค
7. คราวที่ตถาคตมีสติสัมปชัญญะปลงอายุสังขาร แผ่นดินนี้ก็ไหวสั่น
สะเทือนเลื่อนลั่น นี้เป็นเหตุปัจจัยประการที่ 7 ที่ทำให้แผ่นดินไหว
อย่างรุนแรง
8. คราวที่ตถาคตปรินิพพานด้วยอนุปาทิเสสนิพพานธาตุ แผ่นดินนี้ก็
ไหวสั่นสะเทือนเลื่อนลั่น นี้เป็นเหตุปัจจัยประการที่ 8 ที่ทำให้แผ่น
ดินไหวอย่างรุนแรง
อานนท์ เหตุปัจจัย 8 ประการนี้แล ที่ทำให้แผ่นดินไหวอย่างรุนแรง
ภูมิจาลสูตรที่ 10 จบ
ภูมิจาลวรรคที่ 2 จบ
รวมพระสูตรที่มีในวรรคนี้ คือ
1. อิจฉาสูตร 2. อลังสูตร
3. สังขิตตสูตร 4. คยาสีสสูตร
5. อภิภายตนสูตร 6. วิโมกขสูตร
7. อนริยโวหารสูตร 8. อริยโวหารสูตร
9. ปริสาสูตร 10. ภูมิจาลสูตร
