พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย ฉักกนิบาต [2. ทุติยปัณณาสก์] 8. อรหัตตวรรค 1. ทุกขสูตร
8. อรหัตตวรรค
หมวดว่าด้วยอรหัตตผล
1. ทุกขสูตร
ว่าด้วยธรรมที่เป็นเหตุให้อยู่เป็นทุกข์
[75] พระผู้มีพระภาคตรัสว่า ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุประกอบด้วยธรรม 6
ประการ ย่อมอยู่เป็นทุกข์ เดือดร้อน1 คับแค้นใจ เร่าร้อน2ในภพนี้แล หลังจาก
ตายแล้ว พึงหวังได้ทุคติ3
ธรรม 6 ประการ อะไรบ้าง คือ
1. กามวิตก 2. พยาบาทวิตก
3. วิหิงสาวิตก 4. กามสัญญา
5. พยาบาทสัญญา 6. วิหิงสาสัญญา
ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุประกอบด้วยธรรม 6 ประการนี้แล ย่อมอยู่เป็นทุกข์
เดือดร้อน คับแค้นใจ เร่าร้อนในภพนี้แล หลังจากตายแล้ว พึงหวังได้ทุคติ
ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุประกอบด้วยธรรม 6 ประการ ย่อมอยู่เป็นสุข ไม่เดือดร้อน
ไม่คับแค้นใจ ไม่เร่าร้อนในภพนี้แล หลังจากตายแล้ว พึงหวังได้สุคติ
ธรรม 6 ประการ อะไรบ้าง คือ
1. เนกขัมมวิตก (ความตรึกปลอดจากกาม)
2. อพยาบาทวิตก (ความตรึกปลอดจากพยาบาท)
3. อวิหิงสาวิตก (ความตรึกปลอดจากการเบียดเบียน)
4. เนกขัมมสัญญา (ความกำหนดหมายปลอดจากกาม)
เชิงอรรถ :
1,2,3 ดูเชิงอรรถที่ 1,2,3 ปัญจกนิบาต ข้อ 3 (ทุกขสูตร) หน้า 5 ในเล่มนี้
