พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย จตุกกนิบาต [5.ปัฐจมปัณณาสก์]
5.อาปัตติภยวรรค 1.สังฆเภทกสูตร

5. อาปัตติภยวรรค
หมวดว่าด้วยอาปัตติภัย
1. สังฆเภทกสูตร
ว่าด้วยภิกษุผู้ทำลายสงฆ์

[243] สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ ณ โฆสิตาราม เขตกรุงโกสัมพี
ครั้งนั้นแล ท่านพระอานนท์เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคถึงที่ประทับ ถวายอภิวาทแล้ว
นั่ง ณ ที่สมควร พระผู้มีพระภาคได้ตรัสถามท่านพระอานนท์ดังนี้ว่า “อานนท์
อธิกรณ์1ระงับแล้วหรือ”
ท่านพระอานนท์ทูลตอบว่า “ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ อธิกรณ์นั้นจะระงับแต่ที่
ไหน สัทธิวิหาริกชื่อว่าพาหิยะของท่านพระอนุรุทธะมุ่งจะทำลายสงฆ์ฝ่ายเดียว เมื่อ
พระพาหิยะยังยืนยันอยู่อย่างนั้น ท่านพระอนุรุทธะก็ยังไม่พูดอะไรสักคำเดียว”
พระผู้มีพระภาคตรัสว่า “อานนท์ เมื่อไร อนุรุทธะจะจัดการชำระอธิกรณ์ใน
ท่ามกลางสงฆ์ อธิกรณ์ใดก็ตามที่เกิดขึ้น เธอทั้งหลายกับสารีบุตรและโมคคัลลานะ
จะต้องชำระอธิกรณ์ทั้งหมดนั้นให้ระงับไปมิใช่หรือ
อานนท์ ภิกษุผู้เลวทรามเมื่อเล็งเห็นอำนาจประโยชน์ 4 ประการนี้ จึงยินดี
การทำลายสงฆ์
อำนาจประโยชน์ 4 ประการ อะไรบ้าง คือ
1. ภิกษุผู้เลวทรามในธรรมวินัยนี้เป็นคนทุศีล2 มีธรรมเลวทราม ไม่
สะอาด3 มีความประพฤติที่น่ารังเกียจ มีการงานปกปิด ไม่ใช่

เชิงอรรถ :
1 อธิกรณ์ คือ เรื่องที่สงฆ์ต้องดำเนินการ มี 4 อย่าง คือ (1) วิวาทาธิกรณ์ การเถียงกันเกี่ยวกับพระ
ธรรมวินัย (2) อนุวาทาธิกรณ์ การโจทหรือกล่าวหากันด้วยอาบัติ (3) อาปัตตาธิกรณ์ การต้องอาบัติ
การปรับอาบัติ และการเปลื้องตนให้พ้นจากอาบัติ (4) กิจจาธิกรณ์ กิจธุระต่าง ๆ ที่สงฆ์จะต้องทำ เช่น
ให้อุปสมบท เป็นต้น) ในที่นี้หมายถึงวิวาทาธิกรณ์ (องฺ.จตุกฺก.อ. 2/243/443, องฺ.จตุกฺก.ฏีกา
2/243/490-491)
2 ทุศีล หมายถึงไม่มีศีล (องฺ.ติก.อ. 2/13/86)
3 ไม่สะอาด ในที่นี้หมายถึงมีกายกรรม วจีกรรม และมโนกรรมไม่สะอาด (องฺ.ติก.อ. 2/13/86)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : 21 หน้า :359 }