พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย จตุกกนิบาต [4.จตุตถปัณณาสก์]
2.ปฏิปทาวรรค 2.วิตถารสูตร
2. ปฏิปทาวรรค
หมวดว่าด้วยปฏิปทา
1. สังขิตตสูตร
ว่าด้วยปฏิปทาโดยย่อ
[161] พระผู้มีพระภาคตรัสว่า ภิกษุทั้งหลาย ปฏิปทา 41 ประการนี้
ปฏิปทา 4 ประการ อะไรบ้าง คือ
1. ทุกขาปฏิปทา ทันธาภิญญา (ปฏิบัติลำบากและรู้ได้ช้า)
2. ทุกขาปฏิปทา ขิปปาภิญญา (ปฏิบัติลำบาก แต่รู้ได้เร็ว)
3. สุขาปฏิปทา ทันธาภิญญา (ปฏิบัติสะดวก แต่รู้ได้ช้า)
4. สุขาปฏิปทา ขิปปาภิญญา (ปฏิบัติสะดวกและรู้ได้เร็ว)
ภิกษุทั้งหลาย ปฏิปทา 4 ประการนี้แล
สังขิตตสูตรที่ 1 จบ
2. วิตถารสูตร
ว่าด้วยปฏิปทาโดยพิสดาร
[162] ภิกษุทั้งหลาย ปฏิปทา 4 ประการนี้
ปฏิปทา 4 ประการ อะไรบ้าง คือ
1. ทุกขาปฏิปทา ทันธาภิญญา 2. ทุกขาปฏิปทา ขิปปาภิญญา
3. สุขาปฏิปทา ทันธาภิญญา 4. สุขาปฏิปทา ขิปปาภิญญา
ทุกขาปฏิปทา ทันธาภิญญา เป็นอย่างไร
คือ บุคคลบางคนในโลกนี้โดยปกติเป็นคนมีราคะกล้า ย่อมเสวยทุกขโทมนัส
ที่เกิดจากราคะเป็นประจำบ้าง โดยปกติเป็นคนมีโทสะกล้า ย่อมเสวยทุกขโทมนัส
ที่เกิดจากโทสะเป็นประจำบ้าง โดยปกติเป็นคนมีโมหะกล้า ย่อมเสวยทุกขโทมนัส