พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย จตุกกนิบาต [3.ตติยปัณณาสก์]
4.ปุคคลวรรค 5.สาวัชชสูตร

4. อุฏฐานผลสูตร
ว่าด้วยผลแห่งความขยันหมั่นเพียร

[134] ภิกษุทั้งหลาย บุคคล 4 จำพวกนี้มีปรากฏอยู่ในโลก
บุคคล 4 จำพวก1ไหนบ้าง คือ
1. บุคคลผู้ดำรงชีพด้วยผลแห่งความขยันหมั่นเพียร แต่ไม่ดำรงชีพ
ด้วยผลแห่งกรรม
2. บุคคลผู้ดำรงชีพด้วยผลแห่งกรรม แต่ไม่ดำรงชีพด้วยผลแห่ง
ความขยันหมั่นเพียร
3. บุคคลผู้ดำรงชีพด้วยผลแห่งความขยันหมั่นเพียรและดำรงชีพด้วย
ผลแห่งกรรม
4. บุคคลผู้ไม่ดำรงชีพด้วยผลแห่งความขยันหมั่นเพียรและไม่ดำรงชีพ
ด้วยผลแห่งกรรม2
ภิกษุทั้งหลาย บุคคล 4 จำพวกนี้แลมีปรากฏอยู่ในโลก

อุฏฐานผลสูตรที่ 4 จบ

5. สาวัชชสูตร
ว่าด้วยบุคคลผู้มีแต่โทษ

[135] ภิกษุทั้งหลาย บุคคล 4 จำพวกนี้มีปรากฏอยู่ในโลก
บุคคล 4 จำพวก3 ไหนบ้าง คือ

เชิงอรรถ :
1 ดู อภิ.ปุ. (แปล) 36/167/200
2 บุคคลจำพวกที่ 1 หมายถึงบุคคลผู้ทำงานด้วยความขยันหมั่นเพียรตลอดวันเลี้ยงชีพ ได้ผลแห่งความขยัน
หมั่นเพียรนั้น แต่ไม่ได้อาศัยผลบุญใด ๆ เลยบุคคลจำพวกที่ 2หมายถึงเทวดาทุกจำพวกบุคคลจำพวก
ที่ 3 หมายถึงชนชั้นปกครอง เช่น พระราชา และขุนนาง บุคคลจำพวกที่ 4 หมายถึงสัตว์นรก (องฺ.จตุกฺก.อ.
2/134/381)
3 ดู อภิ.ปุ. (แปล) 36/144-147/186

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : 21 หน้า :203 }