เมนู

เอวํ อิเมสุ ทฺวีสุ สุตฺเตสุ พฺราหฺมณกรา ธมฺมา อรหตฺตํ ปาเปตฺวา กถิตา, นานชฺฌาสยตาย ปน สตฺตานํ เทสนาวิลาเสน อภิลาปนานตฺเตน เทสนานานตฺตํ เวทิตพฺพํฯ

ปญฺจมสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

6. มหากสฺสปสุตฺตวณฺณนา

[6] ฉฏฺเฐ ราชคเหติ เอวํนามเก นคเรฯ ตญฺหิ มหามนฺธาตุมหาโควินฺทาทีหิ ปริคฺคหิตตฺตา ‘‘ราชคห’’นฺติ วุจฺจติฯ ‘‘ทุรภิภวนียตฺตา ปฏิราชูนํ คหภูตนฺติ ราชคห’’นฺติอาทินา อญฺเญเนตฺถ ปกาเรน วณฺณยนฺติฯ กินฺเตหิ? นามเมตํ ตสฺส นครสฺสฯ ตํ ปเนตํ พุทฺธกาเล จกฺกวตฺติกาเล จ นครํ โหติ, เสสกาเล สุญฺญํ ยกฺขปริคฺคหิตํ เตสํ วสนฏฺฐานํ หุตฺวา ติฏฺฐติฯ เวฬุวเน กลนฺทกนิวาเปติ เวฬุวนนฺติ ตสฺส วิหารสฺส นามํฯ ตํ กิร อฏฺฐารสหตฺถุพฺเพเธน ปากาเรน ปริกฺขิตฺตํ พุทฺธสฺส ภควโต วสนานุจฺฉวิกาย มหติยา คนฺธกุฏิยา อญฺเญหิ จ ปาสาทกุฏิเลณมณฺฑปจงฺกมทฺวารโกฏฺฐกาทีหิ ปฏิมณฺฑิตํ พหิ เวฬูหิ ปริกฺขิตฺตํ อโหสิ นีโลภาสํ มโนรมํ, เตน ‘‘เวฬุวน’’นฺติ วุจฺจติฯ กลนฺทกานญฺเจตฺถ นิวาปํ อทํสุ, ตสฺมา ‘‘กลนฺทกนิวาโป’’ติ วุจฺจติฯ ปุพฺเพ กิร อญฺญตโร ราชา ตํ อุยฺยานํ กีฬนตฺถํ ปวิฏฺโฐ สุรามทมตฺโต ทิวาเสยฺยํ อุปคโต สุปิ, ปริชโนปิสฺส ‘‘สุตฺโต ราชา’’ติ ปุปฺผผลาทีหิ ปโลภิยมาโน อิโต จิโต จ ปกฺกามิฯ อถ สุราคนฺเธน อญฺญตรสฺมา รุกฺขสุสิรา กณฺหสปฺโป นิกฺขมิตฺวา รญฺโญ อภิมุโข อาคจฺฉติฯ ตํ ทิสฺวา รุกฺขเทวตา ‘‘รญฺโญ ชีวิตํ ทสฺสามี’’ติ กลนฺทกเวเสน คนฺตฺวา กณฺณมูเล สทฺทมกาสิฯ ราชา ปฏิพุชฺฌิ, กณฺหสปฺโป นิวตฺโตฯ โส ตํ ทิสฺวา ‘‘อิมาย กาฬกาย มม ชีวิตํ ทินฺน’’นฺติ กาฬกานํ นิวาปํ ตตฺถ ปฏฺฐเปสิ, อภยโฆสญฺจ โฆสาเปสิฯ ตสฺมา ตโต ปฏฺฐาย ตํ ‘‘กลนฺทกนิวาป’’นฺติ สงฺขํ คตํฯ กลนฺทกาติ หิ กาฬกานํ นามํ, ตสฺมิํ เวฬุวเน กลนฺทกนิวาเป