สํเสทชูปปาติกา ปฏิสนฺธิจิตฺตโต ปรโต ภูตา นาม, ตโต ปุพฺเพ อุปฺปชฺชิตพฺพภววเสน ภวิสฺสนฺติ นามฯ สพฺเพปิ วา ปจฺจุปฺปนฺนภววเสน ภูตา นาม, อายติํ ปุนพฺภววเสน ภวิสฺสนฺติ นามฯ ขีณาสวา ภูตา นามฯ เต หิ ภูตา เอว, น ปุน ภวิสฺสนฺตีติ, ตทญฺเญ ภวิสฺสนฺติ นามฯ

สพฺเพ คมิสฺสนฺติ ปหาย เทหนฺติ สพฺเพ ยถาวุตฺตเภทา สพฺพภวโยนิคติวิญฺญาณฏฺฐิติสตฺตาวาสาทิวเสน อเนกเภทภินฺนา สตฺตา เทหํ อตฺตโน สรีรํ ปหาย นิกฺขิปิตฺวา ปรโลกํ คมิสฺสนฺติ, อเสกฺขา ปน นิพฺพานํฯ เอตฺถ โกจิ อจวนธมฺโม นาม นตฺถีติ ทสฺเสติฯ ตํ สพฺพชานิํ กุสโล วิทิตฺวาติ ตเทตํ สพฺพสฺส สตฺตสฺส ชานิํ หานิํ มรณํ, สพฺพสฺส วา สตฺตสฺส ชานิํ วินาสํ ปภงฺคุตํ กุสโล ปณฺฑิตชาติโก มรณานุสฺสติวเสน อนิจฺจตามนสิการวเสน วา ชานิตฺวาฯ อาตาปิโย พฺรหฺมจริยํ จเรยฺยาติ วิปสฺสนาย กมฺมํ กโรนฺโต อาตาปิยสงฺขาเตน วีริเยน สมนฺนาคตตฺตา อาตาปิโย จตุพฺพิธสมฺมปฺปธานวเสน อารทฺธวีริโย อนวเสสมรณสมติกฺกมนูปายํ มคฺคพฺรหฺมจริยํ จเรยฺย, ปฏิปชฺเชยฺยาติ อตฺโถฯ

ทุติยสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

3. สุปฺปพุทฺธกุฏฺฐิสุตฺตวณฺณนา

[43] ตติเย ราชคเห สุปฺปพุทฺโธ นาม กุฏฺฐี อโหสีติ สุปฺปพุทฺธนามโก เอโก ปุริโส ราชคเห อโหสิฯ โส จ กุฏฺฐี กุฏฺฐโรเคน พาฬฺหวิทูสิตคตฺโตฯ มนุสฺสทลิทฺโทติ ยตฺตกา ราชคเห มนุสฺสา เตสุ สพฺพทุคฺคโตฯ โส หิ สงฺการกูฏวติอาทีสุ มนุสฺเสหิ ฉฑฺฑิตปิโลติกขณฺฑานิ สิพฺพิตฺวา ปริทหติ, กปาลํ คเหตฺวา ฆรา ฆรํ คนฺตฺวา ลทฺธอาจามอุจฺฉิฏฺฐภตฺตานิ นิสฺสาย ชีวติ, ตมฺปิ ปุพฺเพ กตกมฺมปจฺจยา น ยาวทตฺถํ ลภติฯ เตน วุตฺตํ ‘‘มนุสฺสทลิทฺโท’’ติฯ มนุสฺสกปโณติ มนุสฺเสสุ ปรมกปณตํ ปตฺโตฯ มนุสฺสวราโกติ มนุสฺสานํ หีฬิตปริภูตตาย อติวิย ทีโนฯ มหติยา ปริสายาติ มหติยา ภิกฺขุปริสาย เจว อุปาสกปริสาย จฯ