5. โสณวคฺโค

1. ปิยตรสุตฺตวณฺณนา

[41] มหาวคฺคสฺส ปฐเม มลฺลิกาย เทวิยา สทฺธินฺติ มลฺลิกาย นาม อตฺตโน มเหสิยา สหฯ อุปริปาสาทวรคโตติ ปาสาทวรสฺส อุปริ คโตฯ โกจญฺโญ อตฺตนา ปิยตโรติ โกจิ อญฺโญ อตฺตนา ปิยายิตพฺพตโรฯ อตฺถิ นุ โข เตติ ‘‘กิํ เต อตฺถี’’ติ เทวิํ ปุจฺฉติฯ

กสฺมา ปุจฺฉติ? อยญฺหิ สาวตฺถิยํ ทุคฺคตมาลาการสฺส ธีตาฯ เอกทิวสํ อาปณโต ปูวํ คเหตฺวา มาลารามํ คนฺตฺวา ‘‘ขาทิสฺสามี’’ติ คจฺฉนฺตี ปฏิปเถ ภิกฺขุสงฺฆปริวุตํ ภควนฺตํ ภิกฺขาจารํ ปวิสนฺตํ ทิสฺวา ปสนฺนจิตฺตา ตํ ภควโต อทาสิฯ สตฺถา ตถารูเป ฐาเน นิสีทนาการํ ทสฺเสสิฯ อานนฺทตฺเถโร จีวรํ ปญฺญาเปตฺวา อทาสิฯ ภควา ตตฺถ นิสีทิตฺวา ตํ ปูวํ ปริภุญฺชิตฺวา มุขํ วิกฺขาเลตฺวา สิตํ ปาตฺวากาสิฯ เถโร ‘‘โก อิมิสฺสา, ภนฺเต, ทานสฺส วิปาโก ภวิสฺสตี’’ติ ปุจฺฉิฯ ‘‘อชฺเชสา, อานนฺท, ตถาคตสฺส ปฐมํ โภชนํ อทาสิ, อชฺเชว โกสลรญฺโญ อคฺคมเหสี ภวิสฺสติ ปิยา มนาปา’’ติฯ ตํ ทิวสเมว จ ราชา กาสิคาเม ภาคิเนยฺเยน สทฺธิํ ยุชฺฌิตฺวา ปราชิโต ปลายิตฺวา อาคโต นครํ ปวิสนฺโต ‘‘พลกายสฺส อาคมนํ อาคเมสฺสามี’’ติ ตํ มาลารามํ ปาวิสิฯ สา ราชานํ อาคตํ ปสฺสิตฺวา ตสฺส วตฺตมกาสิฯ ราชา ตสฺสา วตฺเต ปสีทิตฺวา ปิตรํ ปกฺโกสาเปตฺวา มหนฺตํ อิสฺสริยํ ทตฺวา ตํ อนฺเตปุรํ ปฏิหราเปตฺวา อคฺคมเหสิฏฺฐาเน ฐเปสิฯ อเถกทิวสํ ราชา จินฺเตสิ – ‘‘มยา อิมิสฺสา มหนฺตํ อิสฺสริยํ ทินฺนํ, ยํนูนาหํ อิมํ ปุจฺเฉยฺยํ ‘โก เต ปิโย’ติ? สา ‘ตฺวํ เม, มหาราช, ปิโย’ติ วตฺวา, ปุน มํ ปุจฺฉิสฺสติ, อถสฺสาหํ ‘มยฺหมฺปิ ตฺวํเยว ปิยา’ติ วกฺขามี’’ติฯ อิติ โส อญฺญมญฺญํ วิสฺสาสชนนตฺถํ สมฺโมทนียํ กโรนฺโต ปุจฺฉิฯ