เมนู

ชโย จสฺส ตปฺปฏิพทฺธฉนฺทราคปฺปหาเนเนว เวทิตพฺโพ, เตน เตสํ อนาคามิมคฺโค วุตฺโต โหติ ฯ อกฺโกโส จ ชิโตติ สมฺพนฺโธฯ วโธ จ พนฺธนญฺจาติ เอตฺถาปิ เอเสว นโยฯ เตสุ อกฺโกสชเยน วจีทุจฺจริตาภาโว, อิตเรน กายทุจฺจริตาภาโว ทสฺสิโตฯ เตน ตํนิมิตฺตกสฺส พฺยาปาทสฺส อนวเสสปฺปหาเนน ตติยมคฺโค วุตฺโต โหติฯ อถ วา อกฺโกสาทิชยวจเนน ตติยมคฺโค วุตฺโต โหติ, อกฺโกสาทีนํ อจฺจนฺตขมนํ ตตฺถ ปกาสิตํ โหติ, อุภยถาปิ เนสํ วิโรธาภาวํ ทสฺเสติฯ ปพฺพโต วิย โส ฐิโต อเนโชติ เอชา วุจฺจติ จลนกิเลสปริปนฺโถ, เอชาเหตูนํ อวเสสกิเลสานํ อภาเวน อเนโช, อเนชตฺตาเยว สพฺพกิเลเสหิ ปรวาทวาเตหิ จ อกมฺปนียตฺตา ฐิโต เอกคฺฆนปพฺพตสทิโสฯ สุขทุกฺเขสุ น เวธติ ส ภิกฺขูติ โส ภินฺนกิเลโส ภิกฺขุ สุขทุกฺขนิมิตฺตํ น กมฺปตีติ เหฏฺฐา วุตฺตนเยเนว อตฺโถ เวทิตพฺโพฯ อิติ ภควา เตสํ ปญฺจสตานํ ภิกฺขูนํ อรหตฺตาธิคเมน ตาทิภาวปฺปตฺติํ เอกชฺฌํ กตฺวา เอกปุคฺคลาธิฏฺฐานํ อุทานํ อุทาเนสีติฯ

ตติยสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4. สาริปุตฺตสุตฺตวณฺณนา

[24] จตุตฺเถ ปริมุขํ สติํ อุปฏฺฐเปตฺวาติ อารมฺมณาภิมุขํ สติํ ฐปยิตฺวา มุขสมีเป กตฺวาฯ ตถา หิ วิภงฺเค วุตฺตํ –

‘‘อยํ สติ อุปฏฺฐิตา โหติ สุปฏฺฐิตา นาสิกคฺเค วา มุขนิมิตฺเต วา, เตน วุจฺจติ ปริมุขํ สติํ อุปฏฺฐเปตฺวา’’ติ (วิภ. 537)ฯ

อถ วา ‘‘ปรีติ ปริคฺคหฏฺโฐ, มุขนฺติ นิยฺยานฏฺโฐ, สตีติ อุปฏฺฐานฏฺโฐ, เตน วุจฺจติ ‘ปริมุขํ สติ’’’นฺติฯ เอวํ ปฏิสมฺภิทายํ (ปฏิ. ม. 1.164) วุตฺตนเยนเปตฺถ อตฺโถ เวทิตพฺโพฯ ตตฺรายํ สงฺเขปตฺโถ – ปริคฺคหิตนิยฺยานสติํ กตฺวาติฯ นิยฺยานนฺติ จ สติยา โอคาหิตพฺพํ อารมฺมณํ ทฏฺฐพฺพํฯ เอตฺถ จ ปุริโม ปจฺฉิโม จ อตฺโถ สพฺพสงฺคาหกวเสน, อิตโร สมาปตฺติยา ปุพฺพภาคสมนฺนาหารวเสน ทฏฺฐพฺโพฯ