พระสุตตัตนตปิฎก อังคุตตรนิกาย ทุกนิบาต [3.ตติยปัณณาสก์] 2. อธิกรณวรรค
10. วัสสูปนายิกสูตร
ว่าด้วยการเข้าพรรษา
[10] ภิกษุทั้งหลาย การเข้าพรรษา 2 อย่างนี้
การเข้าพรรษา 2 อย่าง อะไรบ้าง คือ
1. การเข้าพรรษาต้น 2. การเข้าพรรษาหลัง
ภิกษุทั้งหลาย การเข้าพรรษา 2 อย่างนี้แล
วัสสูปนายิกสูตรที่ 10 จบ
กัมมกรณวรรคที่ 1 จบ
รวมพระสูตรที่มีในวรรคนี้ คือ
1. วัชชสูตร 2. ปธานสูตร
3. ตปนียสูตร 4. อตปนียสูตร
5. อุปัญญาตสูตร 6. สัญโญชนสูตร
7. กัณหสูตร 8. สุกกสูตร
9. จริยสูตร 10. วัสสูปนายิกสูตร
2. อธิกรณวรรค
หมวดว่าด้วยอธิกรณ์
[11] พระผู้มีพระภาคตรัสว่า ภิกษุทั้งหลาย พละ1 2 ประการนี้
พละ 2 ประการ อะไรบ้าง คือ
1. ปฏิสังขานพละ (กำลังคือการพิจารณา)
2. ภาวนาพละ (กำลังคือการเจริญ)
พระสุตตัตนตปิฎก อังคุตตรนิกาย ทุกนิบาต [3.ตติยปัณณาสก์] 2. อธิกรณวรรค
ปฏิสังขานพละ เป็นอย่างไร
คือ บุคคลบางคนในโลกนี้เห็นประจักษ์ดังนี้ว่า ผลของกายทุจริตเป็นผลที่เลว
ทรามทั้งในภพนี้และภพหน้า ผลของวจีทุจริตเป็นผลที่เลวทรามทั้งในภพนี้และภพ
หน้า ผลของมโนทุจริตเป็นผลที่เลวทรามทั้งในภพนี้และภพหน้า บุคคลนั้นครั้นเห็น
ประจักษ์ดังนี้แล้วย่อมละกายทุจริต บำเพ็ญกายสุจริต ละวจีทุจริต บำเพ็ญวจีสุจริต
ละมโนทุจริต บำเพ็ญมโนสุจริต บริหารตนให้บริสุทธิ์ นี้เรียกว่า ปฏิสังขานพละ
ภาวนาพละ เป็นอย่างไร
คือ ในพละ 2 ประการนั้น ภาวนาพละเป็นของพระเสขะ บุคคลนั้นอาศัยพละ
ของพระเสขะย่อมละราคะ โทสะ และโมหะได้ ครั้นละราคะ โทสะ และโมหะได้แล้ว
เขาย่อมไม่ทำกรรมที่เป็นอกุศล ไม่ประพฤติกรรมที่เป็นบาป นี้เรียกว่า ภาวนาพละ
ภิกษุทั้งหลาย พละ 2 ประการนี้แล (1)
[12] พละ 2 ประการนี้
พละ 2 ประการ อะไรบ้าง คือ
1. ปฏิสังขานพละ 2. ภาวนาพละ
ปฏิสังขานพละ เป็นอย่างไร
คือ บุคคลบางคนในโลกนี้เห็นประจักษ์ดังนี้ว่า ผลของกายทุจริตเป็นผลที่เลว
ทรามทั้งในภพนี้และภพหน้า ผลของวจีทุจริตเป็นผลที่เลวทรามทั้งในภพนี้และภพ
หน้า ผลของมโนทุจริตเป็นผลที่เลวทรามทั้งในภพนี้และภพหน้า บุคคลนั้นครั้นเห็น
ประจักษ์ดังนี้แล้วย่อมละกายทุจริต บำเพ็ญกายสุจริต ละวจีทุจริต บำเพ็ญวจีสุจริต
ละมโนทุจริต บำเพ็ญมโนสุจริต บริหารตนให้บริสุทธิ์ นี้เรียกว่า ปฏิสังขานพละ
ภาวนาพละ เป็นอย่างไร
คือ ภิกษุในธรรมวินัยนี้บำเพ็ญสติสัมโพชฌงค์อันอาศัยวิเวก อาศัยวิราคะ
อาศัยนิโรธน้อมไปในการสละ บำเพ็ญธัมมวิจยสัมโพชฌงค์ ... บำเพ็ญวีริยสัมโพชฌงค์
... บำเพ็ญปีติสัมโพชฌงค์ ... บำเพ็ญปัสสัทธิสัมโพชฌงค์ ... บำเพ็ญสมาธิสัมโพชฌงค์
... บำเพ็ญอุเบกขาสัมโพชฌงค์อันอาศัยวิเวก อาศัยวิราคะ อาศัยนิโรธ น้อมไปใน
การสละ นี้เรียกว่า ภาวนาพละ
ภิกษุทั้งหลาย พละ 2 ประการนี้แล (2)
