พระสุตตัตนตปิฎก อังคุตตรนิกาย ติกนิบาต [2. ทุติยปัณณาสก์]
4. สมณวรรค 11. ปังกธาสูตร
พากันตามอย่างเธอตลอดกาลนาน เพราะเหตุนั้น เราจึงไม่สรรเสริญคุณของภิกษุ
ผู้เป็นเถระเช่นนี้
ถ้าภิกษุผู้เป็นมัชฌิมะ ฯลฯ แม้ถ้าภิกษุผู้เป็นนวกะไม่ใคร่ต่อการศึกษา ไม่
สรรเสริญการเอาใจใส่การศึกษา เธอย่อมไม่ชักชวนภิกษุอื่นที่ไม่ใคร่ต่อการศึกษา
ให้ใคร่ต่อการศึกษา และไม่สรรเสริญคุณที่มีจริงเป็นจริงของภิกษุอื่นที่ใคร่ต่อการ
ศึกษาตามโอกาสอันสมควร เราไม่สรรเสริญคุณของภิกษุผู้เป็นนวกะเช่นนี้ ข้อนั้น
เพราะเหตุไร เพราะภิกษุอื่นพึงคบหาเธอโดยเห็นว่า พระศาสดาก็ยังตรัสสรรเสริญ
คุณของท่าน ภิกษุพวกที่คบหาเธอพึงพากันตามอย่างเธอ ข้อนั้นพึงเป็นไปเพื่อไม่
เกื้อกูล เพื่อทุกข์แก่ภิกษุพวกที่พากันตามอย่างเธอตลอดกาลนาน เพราะเหตุนั้น
เราจึงไม่สรรเสริญคุณของภิกษุผู้เป็นนวกะเช่นนี้
ถ้าภิกษุผู้เป็นเถระใคร่ต่อการศึกษา สรรเสริญการเอาใจใส่การศึกษา เธอ
ย่อมชักชวนภิกษุอื่นที่ไม่ใคร่ต่อการศึกษาให้ใคร่ต่อการศึกษา และสรรเสริญคุณที่มี
จริงเป็นจริงของภิกษุอื่นที่ใคร่ต่อการศึกษาตามโอกาสอันสมควร เราสรรเสริญคุณ
ของภิกษุผู้เป็นเถระเช่นนี้ ข้อนั้นเพราะเหตุไร เพราะพวกภิกษุอื่นพึงคบหาเธอโดย
เห็นว่า พระศาสดาก็ยังตรัสสรรเสริญคุณของท่าน ภิกษุพวกที่คบหาเธอพึงพากัน
ตามอย่างเธอ ข้อนั้นพึงเป็นไปเพื่อเกื้อกูล เพื่อสุขแก่ภิกษุพวกที่พากันตามอย่างเธอ
ตลอดกาลนาน เพราะเหตุนั้น เราจึงสรรเสริญคุณของภิกษุผู้เป็นเถระเช่นนี้
ถ้าภิกษุผู้เป็นมัชฌิมะ ฯลฯ แม้ถ้าภิกษุผู้เป็นนวกะใคร่ต่อการศึกษา สรรเสริญ
การเอาใจใส่การศึกษา เธอย่อมชักชวนภิกษุอื่นที่ไม่ใคร่ต่อการศึกษาให้ใคร่ต่อการ
ศึกษา และสรรเสริญคุณที่มีจริงเป็นจริงของภิกษุอื่นที่ใคร่ต่อการศึกษาตามโอกาส
อันสมควร เราสรรเสริญคุณของภิกษุผู้เป็นนวกะเช่นนี้ ข้อนั้นเพราะเหตุไร เพราะ
ภิกษุอื่นพึงคบหาเธอโดยเห็นว่า พระศาสดาก็ยังตรัสสรรเสริญคุณของท่าน ภิกษุ
พวกที่คบหาเธอพึงพากันตามอย่างเธอ ข้อนั้นพึงเป็นไปเพื่อเกื้อกูล เพื่อสุขแก่ภิกษุ
พวกที่พากันตามอย่างเธอตลอดกาลนาน เพราะเหตุนั้น เราจึงสรรเสริญคุณของ
ภิกษุผู้เป็นนวกะเช่นนี้
ปังกธาสูตรที่ 11 จบ
สมณวรรคที่ 4 จบ
พระสุตตัตนตปิฎก อังคุตตรนิกาย ติกนิบาต [2. ทุติยปัณณาสก์]
5. โลณผลวรรค 1. อัจจายิกสูตร
รวมพระสูตรที่มีในวรรคนี้ คือ
1. สมณสูตร 2. คัทรภสูตร
3. เขตตสูตร 4. วัชชีปุตตสูตร
5. เสกขสูตร 6. ปฐมสิกขาสูตร
7. ทุติยสิกขาสูตร 8. ตติยสิกขาสูตร
9. ปฐมสิกขัตตยสูตร 10. ทุติยสิกขัตตยสูตร
11. ปังกธาสูตร
5. โลณผลวรรค
หมวดว่าด้วยก้อนเกลือ
1. อัจจายิกสูตร
ว่าด้วยกิจรีบด่วนของชาวนาและของภิกษุ
[93] ภิกษุทั้งหลาย กิจที่คหบดีชาวนาต้องรีบทำ 3 ประการนี้
กิจที่คหบดีชาวนาต้องรีบทำ 3 ประการ อะไรบ้าง คือ
คหบดีชาวนาในโลกนี้
1. ต้องเร่งรีบไถคราดนา ให้เรียบร้อย
2. ต้องเร่งรีบเพาะพืชลงไปตามกาลที่ควร
3. ต้องเร่งรีบไขน้ำเข้าบ้าง ระบายน้ำออกบ้าง
กิจที่คหบดีชาวนาต้องรีบทำ 3 ประการนี้แล
คหบดีชาวนานั้นไม่มีฤทธิ์หรืออานุภาพที่จะบันดาลว่า วันนี้แลข้าวเปลือก
ของเราจงเกิด พรุ่งนี้จงออกรวง มะรืนนี้จงหุงได้ แท้ที่จริง ข้าวเปลือกของคหบดี
ชาวนานั้น มีระยะเวลาของฤดูที่จะเกิดขึ้น ออกรวง และหุงได้ ฉันใด
ภิกษุทั้งหลาย กิจที่ภิกษุต้องรีบทำ 3 ประการนี้ ก็ฉันนั้นเหมือนกันแล
