พระสุตตัตนตปิฎก อังคุตตรนิกาย ทุกนิบาต [3.ตติยปัณณาสก์] 2. สุขวรรค

ภิกษุทั้งหลาย ส่วนในอธิกรณ์ใด การโต้ตอบด้วยวาจา ความแข่งดีเพราะทิฏฐิ
ความมีใจอาฆาต ความไม่พอใจ ความขึ้งเคียด สงบระงับไปด้วยดีภายใน ใน
อธิกรณ์นั้นจะมีผลตามมา ดังนี้ คือ อธิกรณ์นั้นจักไม่เป็นไปเพื่อความยืดเยื้อ เพื่อ
ความรุนแรง เพื่อความร้ายแรง และภิกษุทั้งหลายจักอยู่ผาสุก (12)

ปุคคลวรรคที่ 1 จบ

2. สุขวรรค
หมวดว่าด้วยสุข

[65] พระผู้มีพระภาคตรัสว่า ภิกษุทั้งหลาย สุข 2 อย่างนี้
สุข 2 อย่าง อะไรบ้าง คือ
1. สุขของคฤหัสถ์ 2. สุขของบรรพชิต
สุข 2 อย่างนี้แล บรรดาสุข 2 อย่างนี้ สุขของบรรพชิตเป็นเลิศ (1)
[66] สุข 2 อย่างนี้
สุข 2 อย่าง อะไรบ้าง คือ
1. กามสุข1 2. เนกขัมมสุข2
สุข 2 อย่างนี้แล บรรดาสุข 2 อย่างนี้ เนกขัมมสุขเป็นเลิศ (2)
[67] สุข 2 อย่างนี้
สุข 2 อย่าง อะไรบ้าง คือ
1. สุขที่มีอุปธิ3 2. สุขที่ไม่มีอุปธิ4
สุข 2 อย่างนี้แล บรรดาสุข 2 อย่างนี้ สุขที่ไม่มีอุปธิเป็นเลิศ (3)

เชิงอรรถ :
1 กามสุข หมายถึงสุขที่เกิดขึ้นเพราะอาศัยกามคุณ 5 คือ รูป เสียง กลิ่น รส และโผฏฐัพพะที่น่าพอใจ
(องฺ.ทุก.อ. 2/66/60)
2 เนกขัมมสุข หมายถึงสุขที่เกิดขึ้นเพราะอาศัยบรรพชา (องฺ.ทุก.อ. 2/66/60)
3 สุขที่มีอุปธิ หมายถึงสุขเจือกิเลสที่เป็นไปในภูมิ 3 (กามาวจร, รูปาวจร, อรูปาวจร) เป็นสุขระดับโลกิยะ
(องฺ.ทุก.อ. 2/67/60)
4 สุขที่ไม่มีอุปธิ หมายถึงสุขไม่เจือกิเลส เป็นสุขระดับโลกุตตระ (องฺ.ทุก.อ. 2/67/60)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : 20 หน้า :102 }

พระสุตตัตนตปิฎก อังคุตตรนิกาย ทุกนิบาต [2. ทุติยปัณณาสก์ ] 2. สุขวรรค

[68] สุข 2 อย่างนี้
สุข 2 อย่าง อะไรบ้าง คือ
1. สุขที่มีอาสวะ1 2. สุขที่ไม่มีอาสวะ2
สุข 2 อย่างนี้แล บรรดาสุข 2 อย่างนี้ สุขที่ไม่มีอาสวะเป็นเลิศ (4)
[69] สุข 2 อย่างนี้
สุข 2 อย่าง อะไรบ้าง คือ
1. สุขที่อิงอามิส3 2. สุขที่ไม่อิงอามิส4
สุข 2 อย่างนี้แล บรรดาสุข 2 อย่างนี้ สุขที่ไม่อิงอามิสเป็นเลิศ (5)
[70] สุข 2 อย่างนี้
สุข 2 อย่าง อะไรบ้าง คือ
1. สุขของพระอริยะ5 2. สุขของผู้ไม่ใช่พระอริยะ6
สุข 2 อย่างนี้แล บรรดาสุข 2 อย่างนี้ สุขของพระอริยะเป็นเลิศ (6)
[71] สุข 2 อย่างนี้
สุข 2 อย่าง อะไรบ้าง คือ
1. สุขทางกาย 2. สุขทางใจ
สุข 2 อย่างนี้แล บรรดาสุข 2 อยางนี้ สุขทางใจเป็นเลิศ (7)

เชิงอรรถ :
1 สุขที่มีอาสวะ หมายถึงสุขที่นับเนื่องในวัฏฏะที่เป็นปัจจัยแก่อาสวะ (องฺ.ทุก.อ. 2/68/60)
2 สุขที่ไม่มีอาสวะ หมายถึงสุขที่มีนิพพานเป็นอารมณ์ที่ไม่เป็นปัจจัยแก่อาสวะ (องฺ.ทุก.อ. 2/68/60)
3 สุขที่อิงอามิส หมายถึงสุขอาศัยเหยื่อล่อ เป็นสุขที่ทำให้ใจเศร้าหมอง ทำให้สัตว์อยู่ในวงจรแห่งวัฏฏะ
(องฺ.ทุก.อ. 2/69/61)
4 สุขที่ไม่อิงอามิส หมายถึงสุขที่ไม่ต้องอาศัยเหยื่อล่อ เป็นสุขที่ไม่ทำใจให้เศร้าหมองพ้นจากวงจรแห่ง
วัฏฏะ (องฺ.ทุก.อ. 2/69/61)
5 สุขของพระอริยะ หมายถึงสุขที่ไม่ใช่ของปุถุชน เป็นสุขของพระอริยบุคคล 8 จำพวก (องฺ.ทุก.อ. 2/70/
61)
6 สุขของผู้ไม่ใช่พระอริยะ หมายถึงสุขของปุถุชน ไม่ใช่สุขของพระอริยบุคคล (องฺ.ทุก.อ. 2/70/61)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : 20 หน้า :103 }