พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค [4. อินทริยสังยุต]
3. ฉฬินทริยวรรค 1. ปุนัพภวสูตร
3. ฉฬินทริยวรรค
หมวดว่าด้วยอินทรีย์ 6
1. ปุนัพภวสูตร
ว่าด้วยเหตุที่ทำให้ไม่มีภพใหม่
[491] พระผู้มีพระภาคตรัสว่า ภิกษุทั้งหลาย อินทรีย์ 5 ประการนี้
อินทรีย์ 5 ประการ อะไรบ้าง คือ
1. สัทธินทรีย์ ฯลฯ 5. ปัญญินทรีย์
ภิกษุทั้งหลาย ตราบใดเรายังไม่รู้ชัดความเกิด ความดับ คุณ โทษ และ
เครื่องสลัดออกจากอินทรีย์ 5 ประการนี้ตามความเป็นจริง ตราบนั้นเรายังไม่ยืนยัน
ว่า เป็นผู้ตรัสรู้สัมมาสัมโพธิญาณอันยอดเยี่ยมในโลก พร้อมทั้งเทวโลก มารโลก
พรหมโลก ในหมู่สัตว์ พร้อมทั้งสมณพราหมณ์ เทวดาและมนุษย์
แต่เมื่อใด เรารู้ชัดความเกิด ความดับ คุณ โทษ และเครื่องสลัดออกจาก
อินทรีย์ 5 ประการนี้ตามความเป็นจริง เมื่อนั้น เราจึงยืนยันว่า เป็นผู้ตรัสรู้
สัมมาสัมโพธิญาณอันยอดเยี่ยมในโลก พร้อมทั้งเทวโลก มารโลก พรหมโลก
ในหมู่สัตว์ พร้อมทั้งสมณพราหมณ์ เทวดาและมนุษย์
อนึ่ง ญาณทัสสนะ1เกิดขึ้นแล้วแก่เราว่า วิมุตติของเราไม่กำเริบ ชาตินี้เป็น
ชาติสุดท้าย บัดนี้ภพใหม่ไม่มีอีก
ปุนัพภวสูตรที่ 1 จบ
พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค [4. อินทริยสังยุต]
3. ฉฬินทริยวรรค 3. อัญญินทริยสูตร
2. ชีวิตินทริยสูตร
ว่าด้วยชีวิตินทรีย์
[492] ภิกษุทั้งหลาย อินทรีย์ 3 ประการนี้
อินทรีย์ 3 ประการ อะไรบ้าง คือ
1. อิตถินทรีย์ (อินทรีย์คืออิตถีภาวะ)
2. ปุริสินทรีย์ (อินทรีย์คือปุริสภาวะ)
3. ชีวิตินทรีย์ (อินทรีย์คือชีวิต)
อินทรีย์ 3 ประการนี้
ชีวิตินทริยสูตรที่ 2 จบ
3. อัญญินทริยสูตร
ว่าด้วยอัญญินทรีย์
[493] ภิกษุทั้งหลาย อินทรีย์ 3 ประการนี้
อินทรีย์ 3 ประการ อะไรบ้าง คือ
1. อนัญญาตัญญัสสามีตินทรีย์ (อินทรีย์ของท่านผู้ปฏิบัติด้วยมุ่งว่า
เราจักรู้สัจธรรมที่มิได้รู้)
2. อัญญินทรีย์ (อินทรีย์คือปัญญาอันรู้ทั่วถึง)
3. อัญญาตาวินทรีย์ (อินทรีย์ของท่านผู้รู้ทั่วถึงแล้ว)
อินทรีย์ 3 ประการนี้
อัญญินทริยสูตรที่ 3 จบ
