พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค [1. มัคคสังยุต]
3. มิจฉัตตวรรค 8. สมาธิสูตร
7. กุมภสูตร
ว่าด้วยอุปมาด้วยหม้อ
[27] เรื่องเกิดขึ้นที่กรุงสาวัตถี
ภิกษุทั้งหลาย หม้อที่ไม่มีเครื่องรองรับ กลิ้งไปได้ง่าย ที่มีเครื่องรองรับ
กลิ้งไปได้ยาก แม้ฉันใด จิตก็ฉันนั้นเหมือนกัน ที่ไม่มีธรรมเครื่องรองรับ กลับกลอก
ได้ง่าย ที่มีธรรมเครื่องรองรับ กลับกลอกได้ยาก
อะไรเล่าเป็นธรรมเครื่องรองรับจิต
คือ อริยมรรคมีองค์ 8 นี้แล ได้แก่
1. สัมมาทิฏฐิ ฯลฯ 8. สัมมาสมาธิ
นี้เป็นธรรมเครื่องรองรับจิต
หม้อที่ไม่มีเครื่องรองรับ กลิ้งไปได้ง่าย ที่มีเครื่องรองรับ กลิ้งไปได้ยาก
แม้ฉันใด จิตก็ฉันนั้นเหมือนกัน ที่ไม่มีธรรมเครื่องรองรับ กลับกลอกได้ง่าย ที่มีธรรม
เครื่องรองรับ กลับกลอกได้ยาก
กุมภสูตรที่ 7 จบ
8. สมาธิสูตร
ว่าด้วยสมาธิ
[28] เรื่องเกิดขึ้นที่กรุงสาวัตถี
ภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงอริยสัมมาสมาธิที่มีอุปนิสะ1บ้าง ที่มีบริขาร2บ้าง
แก่เธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงฟัง
อริยสัมมาสมาธิที่มีอุปนิสะ ที่มีบริขาร อะไรบ้าง คือ
1. สัมมาทิฏฐิ ฯลฯ 8. สัมมาสมาธิ
พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค [1. มัคคสังยุต]
3. มิจฉัตตวรรค 10. อุตติยสูตร
สภาวะที่จิตมีอารมณ์เดียว ซึ่งมีองค์ 7 ประการนี้แวดล้อม เรียกว่า อริย-
สัมมาสมาธิที่มีอุปนิสะ บ้าง ว่า อริยสัมมาสมาธิที่มีบริขาร บ้าง
สมาธิสูตรที่ 8 จบ
9. เวทนาสูตร
ว่าด้วยเวทนา
[29] เรื่องเกิดขึ้นที่กรุงสาวัตถี
ภิกษุทั้งหลาย เวทนา 3 ประการนี้
เวทนา 3 ประการ อะไรบ้าง คือ
1. สุขเวทนา (ความรู้สึกสุข)
2. ทุกขเวทนา (ความรู้สึกทุกข์)
3. อทุกขมสุขเวทนา (ความรู้สึกที่มิใช่สุขมิใช่ทุกข์)
เวทนา 3 ประการนี้
ภิกษุทั้งหลาย บุคคลพึงเจริญอริยมรรคมีองค์ 8 เพื่อกำหนดรู้เวทนา 3 ประการนี้
อริยมรรคมีองค์ 8 อะไรบ้าง คือ
1. สัมมาทิฏฐิ ฯลฯ 8. สัมมาสมาธิ
ภิกษุทั้งหลาย บุคคลพึงเจริญอริยมรรคมีองค์ 8 เพื่อกำหนดรู้เวทนา 3
ประการนี้แล
เวทนาสูตรที่ 9 จบ
10. อุตติยสูตร
ว่าด้วยพระอุตติยะ
[30] เรื่องเกิดขึ้นที่กรุงสาวัตถี
ครั้งนั้นแล ท่านพระอุตติยะเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคถึงที่ประทับ ฯลฯ นั่ง ณ
ที่สมควร ได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคดังนี้ว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ขอประทาน
