พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย สคาถวรรค [6. พรหมสังยุต]
2. ทุติยวรรค 5. ปรินิพพานสูตร
ผู้เข้าถึงสภาวะตามเป็นจริง ผู้บรรลุพลธรรม1
ผู้ตรัสรู้เองโดยชอบเช่นนี้ ก็ยังเสด็จปรินิพพานได้
เมื่อพระผู้มีพระภาคเสด็จปรินิพพาน ท้าวสักกะจอมเทพได้ตรัสคาถา พร้อมกับ
การเสด็จปรินิพพานว่า
สังขารทั้งหลายล้วนไม่เที่ยง
มีความเกิดขึ้นและความเสื่อมไปเป็นธรรมดา
เกิดขึ้นแล้วย่อมดับไป
ความสงบระงับสังขารเหล่านั้นเป็นความสุข
เมื่อพระผู้มีพระภาคเสด็จปรินิพพาน ท่านพระอานนท์ได้กล่าวคาถา พร้อม
กับการเสด็จปรินิพพานว่า
เมื่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
มีพระอาการอันล้ำเลิศทุกอย่าง2เสด็จปรินิพพานแล้ว
ในกาลนั้น ได้เกิดเหตุน่าอัศจรรย์ ขนพองสยองเกล้า
เมื่อพระผู้มีพระภาคเสด็จปรินิพพาน ท่านพระอนุรุทธะได้กล่าวคาถา พร้อมกับ
การเสด็จปรินิพพานว่า
ลมหายใจเข้า ลมหายใจออก
ของพระผู้มีพระภาคผู้มีพระทัยมั่นคง ผู้คงที่ ไม่มีแล้ว
พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย สคาถวรรค [6. พรหมสังยุต]
2. ทุติยวรรค รวมพระสูตรที่มีในสังยุต
พระมุนีผู้ไม่หวั่นไหว มุ่งใฝ่สันติ1
มีพระจักษุ เสด็จปรินิพพานแล้ว
พระองค์ผู้มีพระทัย ไม่หดหู่
ทรงอดกลั้นเวทนาไว้ได้ มีพระทัยหลุดพ้นแล้ว
ดุจดวงประทีปที่โชติช่วงดับไป ฉะนั้น2
ปรินิพพานสูตรที่ 5 จบ
วรรคที่ 2 จบ
รวมพระสูตรที่มีในวรรคนี้ คือ
1. สนังกุมารสูตร 2. เทวทัตตสูตร
3. อันธกวินทสูตร 4. อรุณวตีสูตร
5. ปรินิพพานสูตร
พรหมสังยุต จบบริบูรณ์
รวมพระสูตรที่มีในสังยุตนี้ คือ
1. พรหมายาจนสูตร 2. คารวสูตร
3. พรหมเทวสูตร 4. พกสูตร
5. อปราทิฏฐิสูตร 6. ปมาทสูตร
7. โกกาลิกสูต 8. กตโมรกติสสกสูตร
9. ตุทุพรหมสูตร 10. โกกาลิกสูตร
11. สนังกุมารสูตร 12. เทวทัตตสูตร
13. อันธกวินทสูตร 14. อรุณวตีสูตร
15. ปรินิพพานสูตร
