เมนู

พระสุตตันตปิฎก ทีฆนิกาย ปาฎิกวรรค [11. ทสุตตรสูตร] ธรรม 6 ประการ

ธรรม 6 ประการ

[356] ธรรม 6 ประการที่มีอุปการะมาก___ธรรม 6 ประการที่ควรเจริญ
ธรรม 6 ประการที่ควรกำหนดรู้___ธรรม 6 ประการที่ควรละ
ธรรม 6 ประการที่เป็นไปในฝ่ายเสื่อม___ธรรม 6 ประการที่เป็นไปในฝ่าย
คุณวิเศษ
ธรรม 6 ประการที่แทงตลอดได้ยาก___ธรรม 6 ประการที่ควรให้เกิดขึ้น
ธรรม 6 ประการที่ควรรู้ยิ่ง___ธรรม 6 ประการที่ควรทำให้แจ้ง

(ก) ธรรม 6 ประการที่มีอุปการะมาก คืออะไร
คือ สารณียธรรม1 6 ได้แก่
ภิกษุในพระธรรมวินัยนี้
1. ตั้งมั่นเมตตากายกรรม2ในเพื่อนพรหมจารีทั้งหลาย ทั้งในที่
แจ้งและในที่ลับ3 นี้เป็นสารณียธรรมที่ทำให้เป็นที่รัก ทำให้
เป็นที่เคารพ เป็นไปเพื่อความสงเคราะห์กัน เพื่อความไม่
วิวาทกัน เพื่อความสามัคคีกัน เพื่อความเป็นอันเดียวกัน
2. ตั้งมั่นเมตตาวจีกรรมในเพื่อนพรหมจารีทั้งหลาย ทั้งในที่แจ้ง
และในที่ลับ แม้นี้ก็เป็นสารณียธรรม ที่ทำให้เป็นที่รัก ทำให้
เป็นที่เคารพ เป็นไปเพื่อความสงเคราะห์กัน เพื่อความไม่
วิวาทกัน เพื่อความสามัคคีกัน เพื่อความเป็นอันเดียวกัน
3. ตั้งมั่นเมตตามโนกรรมในเพื่อนพรหมจารีทั้งหลาย ทั้งในที่แจ้ง
และในที่ลับ แม้นี้ก็เป็นสารณียธรรม ฯลฯ เป็นไปเพื่อความ
สงเคราะห์กัน เพื่อความไม่วิวาทกัน เพื่อความสามัคคีกัน
เพื่อความเป็นอันเดียวกัน

เชิงอรรถ :
1 ดูเทียบข้อ 324 หน้า 321 ในเล่มนี้, องฺ.ฉกฺก. (แปล) 22/12/427-428
2 ดูเชิงอรรถที่ 1 ข้อ 324 หน้า 321 ในเล่มนี้
3 ทั้งในที่แจ้งและในที่ลับ ในที่นี้หมายถึงทั้งต่อหน้าและลับหลัง (ที.ม.อ. 141/132)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : 11 หน้า :387 }


พระสุตตันตปิฎก ทีฆนิกาย ปาฎิกวรรค [11. ทสุตตรสูตร] ธรรม 6 ประการ

4. บริโภคโดยไม่แบ่งแยก1ลาภทั้งหลายที่ประกอบด้วยธรรม ได้มา
โดยธรรม โดยที่สุดแม้เพียงบิณฑบาต (อาหารในบาตร) บริโภค
รวมกับเพื่อนพรหมจารีทั้งหลายผู้มีศีล แม้นี้ก็เป็นสารณียธรรม
ฯลฯ เป็นไปเพื่อความสงเคราะห์กัน เพื่อความไม่วิวาทกัน
เพื่อความสามัคคีกัน เพื่อความเป็นอันเดียวกัน
5. มีศีลไม่ขาด ไม่ทะลุ ไม่ด่าง ไม่พร้อย เป็นไท ท่านผู้รู้สรรเสริญ
ไม่ถูกตัณหาและทิฏฐิครอบงำ เป็นไปเพื่อสมาธิ เสมอกันกับ
เพื่อนพรหมจารีทั้งหลาย ทั้งในที่แจ้งและในที่ลับ แม้นี้ก็เป็น
สารณียธรรมที่ทำให้เป็นที่รัก ทำให้เป็นที่เคารพ เป็นไปเพื่อ
ความสงเคราะห์กัน เพื่อความไม่วิวาทกัน เพื่อความสามัคคีกัน
เพื่อความเป็นอันเดียวกัน
6. มีอริยทิฏฐิ2 อันเป็นธรรมเครื่องนำออก3เพื่อความสิ้นทุกข์
โดยชอบแก่ผู้ทำตาม เสมอกันกับเพื่อนพรหมจารีทั้งหลาย
ทั้งในที่แจ้งและในที่ลับ แม้นี้ก็เป็นสารณียธรรมที่ทำให้เป็น
ที่รัก ทำให้เป็นที่เคารพ เป็นไปเพื่อความสงเคราะห์กัน เพื่อ
ความไม่วิวาทกัน เพื่อความสามัคคีกัน เพื่อความเป็นอัน
เดียวกัน
นี้ คือธรรม 6 ประการที่มีอุปการะมาก
(ข) ธรรม 6 ประการที่ควรเจริญ คืออะไร
คือ อนุสสติฏฐาน4 6 ได้แก่
1. พุทธานุสสติ (การระลึกถึงพระพุทธเจ้า)
2. ธัมมานุสสติ (การระลึกถึงพระธรรม)
3. สังฆานุสสติ (การระลึกถึงพระสงฆ์)

เชิงอรรถ :
1 ดูเชิงอรรถที่ 3 ข้อ 324 หน้า 321 ในเล่มนี้
2 ดูเชิงอรรถที่ 1 ข้อ 324 หน้า 322 ในเล่มนี้
3 ดูเชิงอรรถที่ 2 ข้อ 324 หน้า 322 ในเล่มนี้
4 ดูเชิงอรรถที่ 3 ข้อ 327 หน้า 328 ในเล่มนี้

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : 11 หน้า :388 }