เมนู

พระสุตตันตปิฎก ทีฆนิกาย ปาฎิกวรรค [11. ทสุตตรสูตร] ธรรม 5 ประการ

5. เป็นผู้มีปัญญา ประกอบด้วยปัญญาเป็นเครื่องพิจารณาเห็น
ความเกิดและความดับอันเป็นอริยะ ชำแรกกิเลส ให้ถึงความ
สิ้นทุกข์โดยชอบ
นี้ คือธรรม 5 ประการที่มีอุปการะมาก
(ข) ธรรม 5 ประการที่ควรเจริญ คืออะไร
คือ สัมมาสมาธิ ประกอบด้วยองค์ 5 ได้แก่
1. มีปีติแผ่ไป
2. มีสุขแผ่ไป
3. มีการกำหนดรู้จิตผู้อื่นแผ่ไป
4. มีแสงสว่าง1แผ่ไป
5. ปัจจเวกขณญาณเป็นนิมิต
นี้ คือธรรม 5 ประการที่ควรเจริญ
(ค) ธรรม 5 ประการที่ควรกำหนดรู้ คืออะไร
คือ อุปาทานขันธ์2 (กองแห่งความยึดมั่น) 5 ได้แก่

1. รูปูปาทานขันธ์ (อุปาทานขันธ์คือรูป)
2. เวทนูปาทานขันธ์ (อุปาทานขันธ์คือเวทนา)
3. สัญญูปาทานขันธ์ (อุปาทานขันธ์คือสัญญา)
4. สังขารูปาทานขันธ์ (อุปาทานขันธ์คือสังขาร)
5. วิญญาณูปาทานขันธ์ (อุปาทานขันธ์คือวิญญาณ)

นี้ คือธรรม 5 ประการที่ควรกำหนดรู้
(ฆ) ธรรม 5 ประการที่ควรละ คืออะไร
คือ นิวรณ์3 5 ได้แก่
1. กามฉันทะ (ความพอใจในกาม)
2. พยาบาท (ความคิดร้าย)

เชิงอรรถ :
1 แสงสว่าง ในที่นี้หมายถึงทิพพจักขุ คือ ตาทิพย์ (ที.ปา.อ. 355/261)
2 ดูเทียบข้อ 315 หน้า 300 ในเล่มนี้
3 ดูเทียบข้อ 315 หน้า 301 ในเล่มนี้

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : 11 หน้า :380 }