นิคมนกถา

เอตฺตาวตา สพฺพปฐเม ยมกวคฺเค จุทฺทส วตฺถูนิ, อปฺปมาทวคฺเค นว, จิตฺตวคฺเค นว, ปุปฺผวคฺเค ทฺวาทส, พาลวคฺเค ปนฺนรส, ปณฺฑิตวคฺเค เอกาทส, อรหนฺตวคฺเค ทส, สหสฺสวคฺเค จุทฺทส, ปาปวคฺเค ทฺวาทส, ทณฺฑวคฺเค เอกาทส, ชราวคฺเค นว, อตฺตวคฺเค ทส, โลกวคฺเค เอกาทส, พุทฺธวคฺเค นว, สุขวคฺเค อฏฺฐ, ปิยวคฺเค นว, โกธวคฺเค อฏฺฐ, มลวคฺเค ทฺวาทส, ธมฺมฏฺฐวคฺเค ทส, มคฺควคฺเค ทฺวาทส, ปกิณฺณกวคฺเค นว, นิรยวคฺเค นว, นาควคฺเค อฏฺฐ, ตณฺหาวคฺเค ทฺวาทส, ภิกฺขุวคฺเค ทฺวาทส, พฺราหฺมณวคฺเค จตฺตาลีสาติ ปญฺจาธิกานิ ตีณิ วตฺถุสตานิ ปกาเสตฺวา นาติสงฺเขปนาติวิตฺถารวเสน อุปรจิตา ทฺวาสตฺตติภาณวารปมาณา ธมฺมปทสฺส อตฺถวณฺณนา นิฏฺฐิตาติฯ

ปตฺตํ ธมฺมปทํ เยน, ธมฺมราเชนนุตฺตรํ;

คาถา ธมฺมปเท เตน, ภาสิตา ยา มเหสินาฯ

สเตวีสา จตุสฺสตา, จตุสจฺจวิภาวินา;

สตตฺตยญฺหิ วตฺถูนํ, ปญฺจาธิกา สมุฏฺฐิตาฯ

วิหาเร อธิราเชน, การิตมฺหิ กตญฺญุนา;

ปาสาเท สิริกูฏสฺส, รญฺโญ วิหรตา มยาฯ

อตฺถพฺยญฺชนสมฺปนฺนํ, อตฺถาย จ หิตาย จ;

โลกสฺส โลกนาถสฺส, สทฺธมฺมฏฺฐิติกมฺยตาฯ

ตาสํ อฏฺฐกถํ เอตํ, กโรนฺเตน สุนิมฺมลํ;

ทฺวาสตฺตติปมาณาย, ภาณวาเรหิ ปาฬิยาฯ

ยํ ปตฺตํ กุสลํ เตน, กุสลา สพฺพปาณินํ;

สพฺเพ อิชฺฌนฺตุ สงฺกปฺปา, ลภนฺตุ มธุรํ ผลนฺติฯ

ปรมวิสุทฺธสทฺธาพุทฺธิวีริยปฏิมณฺฑิเตน สีลาจารชฺชวมทฺทวาทิคุณสมุทยสมุทิเตน สกสมยสมยนฺตรคหนชฺโฌคาหณสมตฺเถน ปญฺญาเวยฺยตฺติยสมนฺนาคเตน ติปิฏกปริยตฺติปฺปเภเท สาฏฺฐกเถ สตฺถุสาสเน อปฺปฏิหตญาณปฺปภาเวน มหาเวยฺยากรเณน กรณสมฺปตฺติชนิตสุขวินิคฺคตมธุโรทารวจนลาวณฺณยุตฺเตน ยุตฺตมุตฺตวาทินา วาทีวเรน มหากวินา ปภินฺนปฏิสมฺภิทาปริวาเร ฉฬภิญฺญาปฏิสมฺภิทาทิปฺปเภทคุณปฏิมณฺฑิเต อุตฺตริมนุสฺสธมฺเม สุปฺปติฏฺฐิตพุทฺธีนํ เถรวํสปฺปทีปานํ เถรานํ มหาวิหารวาสีนํ วํสาลงฺการภูเตน วิปุลวิสุทฺธพุทฺธินา พุทฺธโฆโสติ ครูหิ คหิตนามเธยฺเยน เถเรน กตายํ ธมฺมปทฏฺฐกถา –

ตาว ติฏฺฐตุ โลกสฺมิํ, โลกนิตฺถรเณสินํ;

ทสฺเสนฺตี กุลปุตฺตานํ, นยํ สทฺธาทิพุทฺธิยาฯ

ยาว พุทฺโธติ นามมฺปิ, สุทฺธจิตฺตสฺส ตาทิโน;

โลกมฺหิ โลกเชฏฺฐสฺส, ปวตฺตติ มเหสิโนติฯ

อิติ เตวีสาธิกจตุสตคาถาปญฺจาธิกติสตวตฺถุปฏิมณฺฑิตา

ฉพฺพีสติวคฺคสมนฺนาคตา ธมฺมปทวณฺณนา สมตฺตาฯ

ธมฺมปท-อฏฺฐกถา สพฺพากาเรน นิฏฺฐิตาฯ