ตสฺสตฺโถ – โย อิธ โลเก ฉทฺวาริกํ ตณฺหํ วา มานํ วา ชหิตฺวา ฆราวาเสน อนตฺถิโก อนาคาโร หุตฺวา ปริพฺพชติ, ตณฺหาย เจว ภวสฺส จ ปริกฺขีณตฺตา ตณฺหาภวปริกฺขีณํ ตมหํ พฺราหฺมณํ วทามีติฯ

เทสนาวสาเน พหู โสตาปตฺติผลาทีนิ ปาปุณิํสูติฯ

ชฏิลตฺเถรวตฺถุ เตตฺติํสติมํฯ

34. โชติกตฺเถรวตฺถุ

โยธ ตณฺหนฺติ ปุน อิมํ ธมฺมเทสนํ สตฺถา เวฬุวเน วิหรนฺโต โชติกตฺเถรํ อารพฺภ กเถสิฯ

อชาตสตฺตุกุมาโร หิ เทวทตฺเตน สทฺธิํ เอกโต หุตฺวา ปิตรํ ฆาเตตฺวา รชฺเช ปติฏฺฐิโต ‘‘โชติกเสฏฺฐิสฺส มหาปาสาทํ คณฺหิสฺสามี’’ติ ยุทฺธสชฺโช นิกฺขมิตฺวา มณิปากาเร สปริวารสฺส อตฺตโน ฉายํ ทิสฺวา ‘‘คหปติโก ยุทฺธสชฺโช หุตฺวา พลํ อาทาย นิกฺขนฺโต’’ติ สลฺลกฺเขตฺวา อุปคนฺตุํ น วิสหิฯ เสฏฺฐิปิ ตํ ทิวสํ อุโปสถิโก หุตฺวา ปาโตว ภุตฺตปาตราโส วิหารํ คนฺตฺวา สตฺถุ สนฺติเก ธมฺมํ สุณนฺโต นิสินฺโน โหติฯ ปฐเม ทฺวารโกฏฺฐเก อารกฺขํ คเหตฺวา ฐิโต ปน ยมโกฬิ นาม ยกฺโข ตํ ทิสฺวา ‘‘กหํ คจฺฉสี’’ติ สปริวารํ วิทฺธํเสตฺวา ทิสาวิทิสาสุ อนุพนฺธิฯ ราชา วิหารเมว อคมาสิฯ

อถ นํ เสฏฺฐิ ทิสฺวาว ‘‘กิํ, เทวา’’ติ วตฺวา อุฏฺฐายาสนา อฏฺฐาสิฯ คหปติ, กิํ ตฺวํ ตว ปุริเส ‘‘มยา สทฺธิํ ยุชฺฌถา’’ติ อาณาเปตฺวา อิธาคมฺม ธมฺมํ สุณนฺโต วิย นิสินฺโนติฯ กิํ ปน เทโว มม เคหํ คณฺหิตุํ คโตติ? อาม, คโตมฺหีติฯ มม อนิจฺฉาย มม เคหํ คณฺหิตุํ ราชสหสฺสมฺปิ น สกฺโกติ, เทวาติฯ โส ‘‘กิํ ปน ตฺวํ ราชา ภวิสฺสสี’’ติ กุชฺฌิฯ นาหํ ราชา, มม สนฺตกํ ปน ทสิกสุตฺตมฺปิ มม อนิจฺฉาย ราชูหิ วา โจเรหิ วา คเหตุํ น สกฺกาติฯ กิํ ปนาหํ ตว รุจิยา คณฺหิสฺสามีติ? เตน หิ, เทว, อิมา เม ทสสุ องฺคุลีสุ วีสติ มุทฺทิกา, อิมาหํ ตุมฺหากํ น เทมิฯ สเจ สกฺโกถ, คณฺหถาติ ฯ