สตฺถา ตํ ปกฺโกสาเปตฺวา ‘‘สจฺจํ กิร ตฺวํ ปิลินฺทวจฺฉ ภิกฺขู วสลิวาเทน สมุทาจรสี’’ติ ปุจฺฉิตฺวา ‘‘เอวํ, ภนฺเต’’ติ วุตฺเต ตสฺสายสฺมโต ปุพฺเพนิวาสํ มนสิกริตฺวา ‘‘มา โข ตุมฺเห, ภิกฺขเว, วจฺฉสฺส ภิกฺขุโน อุชฺฌายิตฺถ, น, ภิกฺขเว, วจฺโฉ โทสนฺตโร ภิกฺขู วสลิวาเทน สมุทาจรติ, วจฺฉสฺส, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน ปญฺจ ชาติสตานิ อพฺโพกิณฺณานิ สพฺพานิ ตานิ พฺราหฺมณกุเล ปจฺจาชาตานิ, โส ตสฺส ทีฆรตฺตํ วสลิวาโท สมุทาจิณฺโณ, ขีณาสวสฺส นาม กกฺกสํ ผรุสํ ปเรสํ มมฺมฆฏฺฏนวจนเมว นตฺถิฯ อาจิณฺณวเสน หิ มม ปุตฺโต เอวํ กเถตี’’ติ วตฺวา อิมํ คาถมาห –

[408]

‘‘อกกฺกสํ วิญฺญาปนิํ, คิรํ สจฺจมุทีรเย;

ยาย นาภิสเช กญฺจิ, ตมหํ พฺรูมิ พฺราหฺมณ’’นฺติฯ

ตตฺถ อกกฺกสนฺติ อผรุสํฯ วิญฺญาปนินฺติ อตฺถวิญฺญาปนิํฯ สจฺจนฺติ ภูตตฺถํฯ นาภิสเชติ ยาย คิราย อญฺญํ กุชฺฌาปนวเสน น ลคฺคาเปยฺย, ขีณาสโว นาม เอวรูปเมว คิรํ ภาเสยฺย, ตสฺมา ตมหํ พฺราหฺมณํ วทามีติ อตฺโถฯ

เทสนาวสาเน พหู โสตาปตฺติผลาทีนิ ปาปุณิํสูติฯ

ปิลินฺทวจฺฉตฺเถรวตฺถุ ปญฺจวีสติมํฯ

26. อญฺญตรตฺเถรวตฺถุ

โยธ ทีฆนฺติ อิมํ ธมฺมเทสนํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต อญฺญตรตฺเถรํ อารพฺภ กเถสิฯ

สาวตฺถิยํ กิเรโก มิจฺฉาทิฏฺฐิโก พฺราหฺมโณ สรีรคนฺธคหณภเยน อุตฺตรสาฏกํ อปเนตฺวา เอกมนฺเต ฐเปตฺวา เคหทฺวาราภิมุโข นิสีทิฯ อเถโก ขีณาสโว ภตฺตกิจฺจํ กตฺวา วิหารํ คจฺฉนฺโต ตํ สาฏกํ ทิสฺวา อิโต จิโต จ โอโลเกตฺวา กญฺจิ อปสฺสนฺโต ‘‘นิสฺสามิโก อย’’นฺติ ปํสุกูลํ อธิฏฺฐหิตฺวา คณฺหิฯ อถ นํ พฺราหฺมโณ ทิสฺวา อกฺโกสนฺโต อุปสงฺกมิตฺวา ‘‘มุณฺฑก , สมณ, มม สาฏกํ คณฺหสี’’ติ อาหฯ ตเวโส, พฺราหฺมณาติฯ อาม, สมณาติฯ