เมนู

ตตฺถ วตวนฺตนฺติ ธุตวเตน, สมนฺนาคตํ จตุปาริสุทฺธิสีเลน สีลวนฺตํ, ตณฺหาอุสฺสทาภาเวน อนุสฺสทํ , ฉฬินฺทฺริยทมเนน ทนฺตํ, โกฏิยํ ฐิเตน อตฺตภาเวน อนฺติมสรีรํ ตมหํ พฺราหฺมณํ วทามีติ อตฺโถฯ

เทสนาวสาเน พหู โสตาปตฺติผลาทีนิ ปาปุณิํสูติฯ

สาริปุตฺตตฺเถรวตฺถุ สตฺตรสมํฯ

18. อุปฺปลวณฺณาเถรีวตฺถุ

วาริ โปกฺขรปตฺเตวาติ อิมํ ธมฺมเทสนํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต อุปฺปลวณฺณเถริํ อารพฺภ กเถสิฯ วตฺถุ ‘‘มธุวา มญฺญติ พาโล’’ติ คาถาวณฺณนาย (ธ. ป. 69) วิตฺถาริตเมวฯ วุตฺตญฺหิ ตตฺถ (ธ. ป. อฏฺฐ. 1.69) –

อปเรน สมเยน มหาชโน ธมฺมสภายํ กถํ สมุฏฺฐาเปสิ ‘‘ขีณาสวาปิ มญฺเญ กามสุขํ สาทิยนฺติ, กามํ เสวนฺติ, กิํ น เสวิสฺสนฺติฯ น เหเต โกฬาปรุกฺขา, น จ วมฺมิกา, อลฺลมํสสรีราว, ตสฺมา เอเตปิ กามสุขํ สาทิยนฺตี’’ติฯ สตฺถา อาคนฺตฺวา ‘‘กาย นุตฺถ, ภิกฺขเว, เอตรหิ กถาย สนฺนิสินฺนา’’ติ ปุจฺฉิตฺวา ‘‘อิมาย นามา’’ติ วุตฺเต ‘‘น, ภิกฺขเว, ขีณาสวา กามสุขํ สาทิยนฺติ, น กามํ เสวนฺติฯ ยถา หิ ปทุมปตฺเต ปติตํ อุทกพินฺทุ น ลิมฺปติ น สณฺฐาติ, วินิวตฺติตฺวา ปน ปตเตวฯ ยถา จ อารคฺเค สาสโป น อุปลิมฺปติ น สณฺฐาติ, วินิวตฺติตฺวา ปตเตว, เอวํ ขีณาสวสฺส จิตฺเต ทุวิโธปิ กาโม น ลิมฺปติ น สณฺฐาตี’’ติ อนุสนฺธิํ ฆเฏตฺวา ธมฺมํ เทเสนฺโต อิมํ คาถมาห –

[401]

‘‘วาริ โปกฺขรปตฺเตว, อารคฺเคริว สาสโป;

โย น ลิมฺปติ กาเมสุ, ตมหํ พฺรูมิ พฺราหฺมณ’’นฺติฯ

ตตฺถ โย น ลิมฺปตีติ เอวเมวํ โย อพฺภนฺตเร ทุวิเธปิ กาเม น อุปลิมฺปติ, ตสฺมิํ กาเม น สณฺฐาติ, ตมหํ พฺราหฺมณํ วทามีติ อตฺโถฯ

เทสนาวสาเน พหู โสตาปตฺติผลาทีนิ ปาปุณิํสูติฯ

อุปฺปลวณฺณาเถรีวตฺถุ อฏฺฐารสมํฯ