ตตฺถ อทุฏฺโฐติ เอตํ ทสหิ อกฺโกสวตฺถูหิ อกฺโกสญฺจ ปาณิอาทีหิ โปถนญฺจ อนฺทุพนฺธนาทีหิ พนฺธนญฺจ โย อกุทฺธมานโส หุตฺวา อธิวาเสติ , ขนฺติพเลน สมนฺนาคตตฺตา ขนฺติพลํ, ปุนปฺปุนํ อุปฺปตฺติยา อนีกภูเตน เตเนว ขนฺติพเลน สมนฺนาคตตฺตา พลานีกํ ตํ เอวรูปํ อหํ พฺราหฺมณํ วทามีติ อตฺโถฯ

เทสนาวสาเน พหู โสตาปตฺติผลาทีนิ ปาปุณิํสูติฯ

อกฺโกสกภารทฺวาชวตฺถุ โสฬสมํฯ

17. สาริปุตฺตตฺเถรวตฺถุ

อกฺโกธนนฺติ อิมํ ธมฺมเทสนํ สตฺถา เวฬุวเน วิหรนฺโต สาริปุตฺตตฺเถรํ อารพฺภ กเถสิฯ

ตทา กิร เถโร ปญฺจหิ ภิกฺขุสเตหิ สทฺธิํ ปิณฺฑาย จรนฺโต นาลกคาเม มาตุ ฆรทฺวารํ อคมาสิฯ อถ นํ สา นิสีทาเปตฺวา ปริวิสมานา อกฺโกสิ – ‘‘อมฺโภ, อุจฺฉิฏฺฐขาทก อุจฺฉิฏฺฐกญฺชิยํ อลภิตฺวา ปรฆเรสุ อุฬุงฺกปิฏฺเฐน ฆฏฺฏิตกญฺชิยํ ปริภุญฺชิตุํ อสีติโกฏิธนํ ปหาย ปพฺพชิโตสิ, นาสิตมฺหา ตยา, ภุญฺชาหิ ทานี’’ติฯ ภิกฺขูนมฺปิ ภตฺตํ ททมานา ‘‘ตุมฺเหหิ มม ปุตฺโต อตฺตโน จูฬุปฏฺฐาโก กโต, อิทานิ ภุญฺชถา’’ติ วเทติฯ เถโร ภิกฺขํ คเหตฺวา วิหารเมว อคมาสิฯ อถายสฺมา ราหุโล สตฺถารํ ปิณฺฑปาเตน อาปุจฺฉิฯ อถ นํ สตฺถา อาห – ‘‘ราหุล, กหํ คมิตฺถา’’ติ? ‘‘อยฺยิกาย คามํ, ภนฺเต’’ติฯ ‘‘กิํ ปน เต อยฺยิกาย อุปชฺฌาโย วุตฺโต’’ติ? ‘‘อยฺยิกาย เม, ภนฺเต, อุปชฺฌาโย อกฺกุฏฺโฐ’’ติฯ ‘‘กินฺติ วตฺวา’’ติ? ‘‘อิทํ นาม, ภนฺเต’’ติฯ ‘‘อุปชฺฌาเยน ปน เต กิํ วุตฺต’’นฺติ? ‘‘น กิญฺจิ, ภนฺเต’’ติฯ ตํ สุตฺวา ภิกฺขู ธมฺมสภายํ กถํ สมุฏฺฐาเปสุํ, ‘‘อาวุโส, อจฺฉริยา วต สาริปุตฺตตฺเถรสฺส คุณา, เอวํนามสฺส มาตริ อกฺโกสนฺติยา โกธมตฺตมฺปิ นาโหสี’’ติฯ สตฺถา อาคนฺตฺวา ‘‘กาย นุตฺถ, ภิกฺขเว, เอตรหิ กถาย สนฺนิสินฺนา’’ติ ปุจฺฉิตฺวา ‘‘อิมาย นามา’’ติ วุตฺเต, ‘‘ภิกฺขเว, ขีณาสวา นาม อกฺโกธนาว โหนฺตี’’ติ วตฺวา อิมํ คาถมาห –

[400]

‘‘อกฺโกธนํ วตวนฺตํ, สีลวนฺตํ อนุสฺสทํ;

ทนฺตํ อนฺติมสารีรํ, ตมหํ พฺรูมิ พฺราหฺมณ’’นฺติฯ