เทสนาวสาเน พหู โสตาปตฺติผลาทีนิ ปาปุณิํสุ, โสปิ ภิกฺขุ สํวเร ฐตฺวา ปจฺฉา วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา อรหตฺตํ ปาปุณีติฯ

ทุพฺพจภิกฺขุวตฺถุ ปญฺจมํฯ

6. อิสฺสาปกติตฺถิวตฺถุ

อกตนฺติ อิมํ ธมฺมเทสนํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต อญฺญตรํ อิสฺสาปกตํ อิตฺถิํ อารพฺภ กเถสิฯ

ตสฺสา กิร สามิโก เอกาย เคหทาสิยา สทฺธิํ สนฺถวํ อกาสิฯ สา อิสฺสาปกตา ตํ ทาสิํ หตฺถปาเทสุ พนฺธิตฺวา ตสฺสา กณฺณนาสํ ฉินฺทิตฺวา เอกสฺมิํ คุฬฺหคพฺเภ ปกฺขิปิตฺวา ทฺวารํ ปิทหิตฺวา ตสฺส กมฺมสฺส อตฺตนา กตภาวํ ปฏิจฺฉาเทตุํ ‘‘เอหิ, อยฺย, วิหารํ คนฺตฺวา ธมฺมํ สุณิสฺสามา’’ติ สามิกํ อาทาย วิหารํ คนฺตฺวา ธมฺมํ สุณนฺตี นิสีทิฯ อถสฺสา อาคนฺตุกญาตกา เคหํ อาคนฺตฺวา ทฺวารํ วิวริตฺวา ตํ วิปฺปการํ ทิสฺวา ทาสิํ โมจยิํสุฯ สา วิหารํ คนฺตฺวา จตุปริสมชฺเฌ ฐิตา ตมตฺถํ ทสพลสฺส อาโรเจสิฯ สตฺถา ตสฺสา วจนํ สุตฺวา ‘‘ทุจฺจริตํ นาม ‘อิทํ เม อญฺเญ น ชานนฺตี’ติ อปฺปมตฺตกมฺปิ น กาตพฺพํ, อญฺญสฺมิํ อชานนฺเตปิ สุจริตเมว กาตพฺพํฯ ปฏิจฺฉาเทตฺวา กตมฺปิ หิ ทุจฺจริตํ นาม ปจฺฉานุตาปํ กโรติ, สุจริตํ ปาโมชฺชเมว ชเนตี’’ติ วตฺวา อิมํ คาถมาห –

[314]

‘‘อกตํ ทุกฺกฏํ เสยฺโย, ปจฺฉา ตปฺปติ ทุกฺกฏํ;

กตญฺจ สุกตํ เสยฺโย, ยํ กตฺวา นานุตปฺปตี’’ติฯ

ตตฺถ ทุกฺกฏนฺติ สาวชฺชํ อปายสํวตฺตนิกํ กมฺมํ อกตเมว เสยฺโย วรํ อุตฺตมํฯ ปจฺฉา ตปฺปตีติ ตญฺหิ อนุสฺสริตานุสฺสริตกาเล ตปฺปติเยวฯ สุกตนฺติ อนวชฺชํ ปน สุขทายกํ สุคติสํวตฺตนิกเมว กมฺมํ กตํ เสยฺโยฯ ยํ กตฺวาติ ยํ กมฺมํ กตฺวา ปจฺฉา อนุสฺสรณกาเล น ตปฺปติ นานุตปฺปติ, โสมนสฺสชาโตว โหติ, ตํ กมฺมํ วรนฺติ อตฺโถฯ

เทสนาวสาเน อุปาสโก จ สา จ อิตฺถี โสตาปตฺติผเล ปติฏฺฐหิํสุฯ ตญฺจ ปน ทาสิํ ตตฺเถว ภุชิสฺสํ กตฺวา ธมฺมจารินิํ กริํสูติฯ

อิสฺสาปกติตฺถิวตฺถุ ฉฏฺฐํฯ