เมนู

อิมํ กฏาหชาตกํ วิตฺถาเรตฺวา, ‘‘ภิกฺขเว, โย หิ ปุคฺคโล ปเรหิ อปฺปเก วา พหุเก วา ลูเข วา ปณีเต วา ทินฺเน อญฺเญสํ วา ทตฺวา อตฺตโน อทินฺเน มงฺกุ โหติ, ตสฺส ฌานํ วา วิปสฺสนํ วา มคฺคผลาทีนิ วา น อุปฺปชฺชนฺตี’’ติ วตฺวา ธมฺมํ เทเสนฺโต อิมา คาถา อภาสิ –

[249]

‘‘ททาติ เว ยถาสทฺธํ, ยถาปสาทนํ ชโน;

ตตฺถ โย จ มงฺกุ โหติ, ปเรสํ ปานโภชเน;

น โส ทิวา วา รตฺติํ วา, สมาธิมธิคจฺฉติฯ

[250]

‘‘ยสฺส เจตํ สมุจฺฉินฺนํ, มูลฆจฺจํ สมูหตํ;

ส เว ทิวา วา รตฺติํ วา, สมาธิมธิคจฺฉตี’’ติฯ

ตตฺถ ททาติ เว ยถาสทฺธนฺติ ลูขปณีตาทีสุ ยํกิญฺจิ เทนฺโต ชโน ยถาสทฺธํ อตฺตโน สทฺธานุรูปเมว เทติฯ ยถาปสาทนนฺติ เถรนวาทีสุ จสฺส ยสฺมิํ ยสฺมิํ ปสาโท อุปฺปชฺชติ, ตสฺส เทนฺโต ยถาปสาทนํ อตฺตโน ปสาทานุรูปเมว เทติฯ ตตฺถาติ ตสฺมิํ ปรสฺส ทาเน ‘‘มยา อปฺปํ วา ลทฺธํ, ลูขํ วา ลทฺธ’’นฺติ มงฺกุภาวํ อาปชฺชติฯ สมาธินฺติ โส ปุคฺคโล ทิวา วา รตฺติํ วา อุปจารปฺปนาวเสน วา มคฺคผลวเสน วา สมาธิํ นาธิคจฺฉติฯ ยสฺส เจตนฺติ ยสฺส ปุคฺคลสฺส เอตํ เอเกสุ ฐาเนสุ มงฺกุภาวสงฺขาตํ อกุสลํ สมุจฺฉินฺนํ มูลฆจฺจํ กตฺวา อรหตฺตมคฺคญาเณน สมูหตํ, โส วุตฺตปฺปการํ สมาธิํ อธิคจฺฉตีติ อตฺโถฯ

เทสนาวสาเน พหู โสตาปตฺติผลาทีนิ ปาปุณิํสูติฯ

ติสฺสทหรวตฺถุ อฏฺฐมํฯ

9. ปญฺจอุปาสกวตฺถุ

นตฺถิ ราคสโม อคฺคีติ อิมํ ธมฺมเทสนํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต ปญฺจ อุปาสเก อารพฺภ กเถสิฯ

เต กิร ธมฺมํ โสตุกามา วิหารํ คนฺตฺวา สตฺถารํ วนฺทิตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิํสุฯ พุทฺธานญฺจ ‘‘อยํ ขตฺติโย, อยํ พฺราหฺมโณ, อยํ อฑฺโฒ, อยํ ทุคฺคโต, อิมสฺส อุฬารํ กตฺวา ธมฺมํ เทเสสฺสามิ, อิมสฺส โน’’ติ จิตฺตํ น อุปฺปชฺชติฯ