ปหนฺตฺวานาติ เอตํ มลํ ชหิตฺวา, ภิกฺขเว, ตุมฺเห นิมฺมลา โหถาติ อตฺโถฯ

เทสนาวสาเน พหู โสตาปตฺติผลาทีนิ ปาปุณิํสูติฯ

อญฺญตรกุลปุตฺตวตฺถุ ปญฺจมํฯ

6. จูฬสาริวตฺถุ

สุชีวนฺติ อิมํ ธมฺมเทสนํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต จูฬสาริํ นาม สาริปุตฺตตฺเถรสฺส สทฺธิวิหาริกํ อารพฺภ กเถสิฯ

โส กิร เอกทิวเส เวชฺชกมฺมํ กตฺวา ปณีตโภชนํ ลภิตฺวา อาทาย นิกฺขมนฺโต อนฺตรามคฺเค เถรํ ทิสฺวา, ‘‘ภนฺเต, อิทํ มยา เวชฺชกมฺมํ กตฺวา ลทฺธํ, ตุมฺเห อญฺญตฺถ เอวรูปํ โภชนํ น ลภิสฺสถ, อิมํ ภุญฺชถ, อหํ เต เวชฺชกมฺมํ กตฺวา นิจฺจกาลํ เอวรูปํ อาหารํ อาหริสฺสามี’’ติ อาหฯ เถโร ตสฺส วจนํ สุตฺวา ตุณฺหีภูโตว ปกฺกามิฯ ภิกฺขู วิหารํ คนฺตฺวา สตฺถุ ตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ สตฺถา, ‘‘ภิกฺขเว, อหิริโก นาม ปคพฺโภ กากสทิโส หุตฺวา เอกวีสติวิธาย อเนสนาย ฐตฺวา สุขํ ชีวติ, หิริโอตฺตปฺปสมฺปนฺโน ปน ทุกฺขํ ชีวตี’’ติ วตฺวา อิมา คาถา อภาสิ –

[244]

‘‘สุชีวํ อหิริเกน, กากสูเรน ธํสินา;

ปกฺขนฺทินา ปคพฺเภน, สํกิลิฏฺเฐน ชีวิตํฯ

[245]

‘‘หิรีมตา จ ทุชฺชีวํ, นิจฺจํ สุจิคเวสินา;

อลีเนนาปฺปคพฺเภน, สุทฺธาชีเวน ปสฺสตา’’ติฯ

ตตฺถ อหิริเกนาติ ฉินฺนหิโรตฺตปฺปเกนฯ เอวรูเปน หิ อมาตรเมว ‘‘มาตา เม’’ติ อปิตาทโย เอว จ ‘‘ปิตา เม’’ติอาทินา นเยน วตฺวา เอกวีสติวิธาย อเนสนาย ปติฏฺฐาย สุเขน ชีวตุํ สกฺกาฯ กากสูเรนาติ สูรกากสทิเสนฯ